Ở giai đoạn hoàn thiện thi công cho ngôi nhà, có một công việc khá quan trọng và mất thời gian là lựa chọn thiết bị và đồ nội thất. Công đoạn này chủ nhà rất hay tham gia cùng kiến trúc sư, bởi lẽ đơn giản – đó là những thứ trực quan dễ nhìn nhận, ngắm nghía và cũng là những thứ rất gần với nhu cầu sử dụng.
Lựa chọn vật liệu và thiết bị hoàn thiện
Trong thiết kế, không ít thì nhiều có sự chồng lẫn giữa nội dung kiến trúc và nội thất, và cả các vấn đề kỹ thuật, rất khó phân định rạch ròi. Ví dụ như các yếu tố liên quan đến kiến trúc của một căn phòng như cửa sổ, cửa đi, giao thông, các mặt điều khiển hệ thống điện thực ra được hình thành khi đã có một bố cục nội thất hoàn chỉnh (mặt bằng bố trí nội thất). Một hệ thống điện chiếu sáng có thể gọi là thuộc phần nội thất, nhưng khi thi công lại phải triển khai từ rất sớm, chứ không thể làm sau khi xây xong, để gọi là “trang trí nội thất” được. Tuy vậy, trong quan niệm nói chung của nhiều chủ nhà – người tiêu dùng thì các loại vật liệu hoàn thiện, thiết bị (bếp, vệ sinh, điện – chiếu sáng…) cho tới các đồ đạc khác cũng là nội thất/ đồ nội thất.
Khi ngôi nhà đã hình thành cơ bản phần thô (hệ thống kết cấu, tường xây bao che, ngăn chia) thì việc hình dung các không gian, phòng ốc đã rõ hơn nên chủ nhà muốn được có tiếng nói, có “phần” của mình trong ngôi nhà của chính mình – âu cũng là điều dễ hiểu. Thị trường vật liệu hoàn thiện và thiết bị vô cùng phong phú, đó là điều thuận lợi cho việc lựa chọn, nhưng cũng chính khó khăn khi phải… chọn lấy một trong số quá nhiều! Nhiều chủ nhà khi đi sắm đồ rất hứng khởi nhưng ra đến chợ vật liệu – thiết bị lại đau đầu, hoa mắt, chóng mặt; mất rất nhiều thời gian, hoặc đổi đi đổi lại; thậm chí thất bại về không.
Thiết kế hay mua đồ nội thất?
Đồ nội thất, ở đây xin được hiểu là những đồ sử dụng, kê rời như: bàn ghế, giường, tủ, kệ… Thiết kế hay mua sẵn – đó là một câu hỏi mà chủ nhà hay phân vân với chính mình và cũng hay đặt ra với kiến trúc sư. Thực ra, ai cũng hiểu rằng chỉ có cách thiết kế và tự đóng đồ mới đảm bảo vừa vặn được kích thước các “khoảng chờ” trong phòng, trong nhà. Biết vậy, nhưng nhiều chủ nhà vẫn thích “đi chợ” mua đồ sẵn.
Hiện nay thị trường đồ nội thất cũng rất phong phú, hầu như không thiếu thứ gì, từ giường, tủ quần áo, bàn ghế, tủ giầy, bàn trang điểm, kệ tivi… thậm chí cả tủ bếp cũng có sẵn. Nhiều nhà sản xuất, nhà cung cấp có cả những “set” đồ nội thất cho các không gian của cả ngôi nhà cho phòng khách, bếp, phòng ngủ. Các “set” đồ nội thất này được thiết kế theo những tiêu chuẩn điển hình, đồng bộ phong cách và chất liệu.
Thông thường, có hai hạng mục được chủ nhà chừa lại không đặt làm (đóng đồ theo thiết kế) mà đi mua sẵn – đó là sofa và bàn ăn, bởi lẽ hai thứ đồ này có rất sẵn, nhiều kiểu dáng; và cũng không quá lệ thuộc vào các yếu tố kích thước liên quan đến phòng ốc. Một lý do nữa là cũng không có nhiều cơ sở có khả năng làm tốt sofa và bàn ăn – những thứ đồ được kết hợp bởi nhiều chất liệu: gỗ, sắt/inox, kính, vải… cùng nhiều phụ kiện khác.
Mua đồ, có cần tư vấn hay không?
Câu trả lời là có, rất cần thiết; dù là lựa chọn vật liệu hoàn thiện, thiết bị hay đồ đạc nội thất. Bởi lẽ chỉ có kiến trúc sư – người thiết kế mới có được cái nhìn tổng thể nhất, và hiểu nhất về ngôi nhà do chính họ thiết kế. Tùy mỗi trường hợp, do cách thức làm việc hay những ràng buộc trong hợp đồng tư vấn mà quyết định vai trò, quyền hạn cũng như nghĩa vụ của người thiết kế đối với chủ nhà trong việc quyết định lựa chọn vật liệu, thiết bị, đồ đạc nội thất…
Tuy nhiên, tâm lý chung phải là nhìn tận mắt, sờ tận tay thì mới hài lòng. Thế nên mới có chuyện thiết kế thì cứ thiết kế, còn lúc thi công thì chủ nhà vẫn cứ “đi chợ”. Có người ngại kiến trúc sư tự ái, nên âm thầm ra chợ tự rước về. Về cơ bản là kết quả không bao giờ tốt, bởi lẽ hàng bày ở cửa hàng, ở showroom bao giờ cũng đẹp, cũng long lanh (và thực tế vật liệu nào cũng có thể đẹp); nhưng đi vào thực tế công trình lại khác, bởi nó cần dung hòa nhiều yếu tố, không thể đứng đơn lẻ, cục bộ như ở cửa hàng. Có chủ nhà lại không tự tin, rủ kiến trúc sư dung dăng dung dẻ cùng đi, khá là mất thời gian cho cả hai. Hợp ý thì không sao, chứ mỗi người một ý thì quả thật là nan giải!
Để tránh đau đầu và hoa mắt
Việc lựa chọn mua sắm nội thất (bao gồm vật liệu hoàn thiện, trang thiết bị và đồ đạc nội thất) luôn là vấn đề không bao giờ cũ, nói không bao giờ hết. Đó cũng là vấn đề luôn làm hoa mắt và đau đầu cả chủ nhà lẫn kiến trúc sư. Kinh nghiệm thực tế của người viết bài, cả thiết kế và thi công, thấy rằng có thể giảm thiểu các yếu tố tiêu cực cũng như đỡ làm mất thời gian trong vấn đề mua sắm nội thất. Với chủ nhà – người tiêu dùng nên tôn trọng và tận dụng vai trò tư vấn chuyên môn của kiến trúc sư để công trình có kết quả tốt nhất. Cần tỉnh táo và có thái độ khách quan trước những lời quảng cáo, chào hàng… của các nhà cung cấp; cũng như không nên quan niệm rằng hàng xịn (đắt tiền) là sẽ đẹp. Khi đi lựa chọn, mua sắm nội thất cần bám theo định hướng của thiết kế (thông qua tư vấn hoặc bản vẽ), tránh sa đà vào quá nhiều sản phẩm để cuối cùng phân vân khó lựa chọn. Và cuối cùng, nếu đã chọn được sản phẩm ưng ý rồi (tất nhiên phù hợp túi tiền nữa) thì cần quyết định nhanh chóng, không nên để lâu, rồi ngó sang chỗ khác lại dễ… hoa mắt, đau đầu!
Bài & ảnh: KTS Nguyễn Trần Đức Anh
