Sau hơn một năm đưa vào sử dụng, tuyến đường số 1, TP.Trà Vinh có vốn đầu tư hơn 100 tỷ đồng vẫn chưa bàn giao và quyết toán. Lật lại hồ sơ tuyến đường số 1, chúng tôi phát hiện nhiều tình tiết hết sức bất ngờ. Công trình qua 2 lần thanh tra điều phát hiện sai phạm. Nhiều cán bộ bị đề nghị xử lý.
Xem Video: Nhiều tuyến đường nội ô TP Long Xuyên bị ngập do triều cường lên cao
Ngày 26-6-2020, trao đổi với chúng tôi, một lãnh đạo tỉnh Trà Vinh cho biết, tính đến thời điểm này, dự án (DA) tuyến đường số 1 vẫn chưa bàn giao, chưa quyết toán sau gần 15 năm thực hiện.
“Đây là con đường “trầm ê” nhất của địa phương. Ngay từ đầu thực hiện DA, địa phương đã phát hiện sai phạm. Khi thực hiện cũng phát hiện sai phạm. Lúc hoàn thành đưa vào sử dụng không nghiệm thu, bàn giao và có dấu hiệu sử dụng vốn sai mục đích. Địa phương không biết bao giờ xử lý dứt điểm DA “tai tiếng” này”, vị cán bộ thừa nhận.
Tháng 8-2006, UBND tỉnh Trà Vinh phê duyệt đầu tư DA tuyến đường số 1 với tổng mức đầu tư hơn 141 tỷ đồng. DA giao cho Sở Giao thông-Vận tải (GTVT) làm chủ đầu tư.
Đến năm 2009, DA ngừng thi công do người dân khiếu nại. UBND tỉnh lập đoàn thanh tra và phát hiện nhiều sai phạm có dấu hiệu trục lợi của một số cán bộ thực hiện DA. Sau đó, DA ngưng thực hiện.
Tháng 10-2010, UBND tỉnh Trà Vinh công bố kết luận DA tuyến đường số 1. Theo đó, trong quá trình triển khai DA, ban giám đốc Sở GTVT có nhiều sai phạm nghiêm trọng như: tự ý thay đổi thiết kế, “nắn” con đường này vào đất của nhiều cán bộ để được giải tỏa bồi thường, tự ý điều chỉnh giá dự thầu và cho nhà thầu không đủ năng lực thi công.
Cụ thể, Sở GTVT tỉnh Trà Vinh nắn con đường vào đất của hơn 20 cán bộ của tỉnh. Trong đó có giám đốc Sở GTVT và 7 cán bộ của sở để được hưởng bồi thường, giải tỏa.
Thanh tra xác định, việc điều chỉnh làm con đường số 1 dài thêm 700m đã kéo theo vốn đầu tư đội lên hơn 160 tỷ đồng. Cây cầu Ô Xây còn mới đang khai thác có thể phải đập bỏ và xây cầu mới thấp hơn để giảm nguy cơ tai nạn giao thông (chi phí ước tính hơn 10 tỷ đồng). UBND tỉnh Trà Vinh đề nghị kiểm điểm Giám đốc Sở GTVT và các cán bộ có liên quan.
Tháng 2-2017, UBND tỉnh Trà Vinh cho triển khai xây dựng DA tuyến đường số 1 nội ô TP.Trà Vinh. Sở GTVT tỉnh này được giao làm chủ đầu tư, ký kết hợp đồng với doanh nghiệp tư nhân Bình An thực hiện dự án theo hình thức: Xây dựng – chuyển giao (BT).
Theo hợp đồng ký kết, dự án có vốn chủ sở hữu và tiến độ huy động là 25 tỷ đồng; vốn vay và tiến độ huy động là hơn 88 tỷ đồng. Tổng nguồn vốn do doanh nghiệp Bình An chịu trách nhiệm và đứng ra thi công. Khi dự án hoàn thành, nhà đầu tư sẽ được nhà nước giao đất để thu hồi vốn. Quỹ đất là số đất hai bên đường với diện tích 34.420 m2, đơn giá đất ở giao nhà đầu tư là 2.632.000đ/m2. Cuối năm 2018, công trình thi công hoàn thành.
Tháng 6-2019, Thanh tra tỉnh Trà Vinh có báo cáo về việc thực hiện DA tuyến đường số 1, lần 2. Theo đó, thanh tra cho rằng, sau khi tỉnh cho thi công lại DA trên nhưng nguồn vốn ngân sách khó khăn nên thực hiện theo hình thức BT. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chuyển đổi hình thức đầu tư từ ngân sách sang hình thức đầu tư đối tác công tư (PPP) nhưng thủ tục đầu tư dự án theo hợp đồng BT thì chưa đủ cơ sở pháp lý theo quy định về Luật Đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, quy định của Chính phủ…
Mặc khác, hồ sơ của DA còn thiếu sót: Kế hoạch sử dụng đất chưa được các cấp thẩm quyền phê duyệt. Ngoài ra, theo Luật đất đai, tại thời điểm tính giá đất là thời điểm có quyết định giao đất hoặc cấm mốc giao đất ngoài thực địa nhưng hồ sơ lại quy định giá đất cụ thể, quy hoạch tỷ lệ 1/500 được Nhà nước phê duyệt chưa có, trình tự tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư, đấu giá đất chưa đúng theo quy định, các điều khoản miễn trừ theo mẫu…
Từ đó, Thanh tra kiến nghị, UBND tỉnh làm việc với nhà đầu tư theo hướng thỏa thuận từ giao quỹ đất sang giao bằng tiền. Nếu nhà đầu tư đồng ý thì UBND tỉnh lập thủ tục báo cáo với Thủ tướng Chính phủ xin chủ trương sử dụng phần diện tích 34.420 m2 để bán đấu giá lấy nguồn tiền chi trả cho nhà đầu tư, trong đó, bù lãi suất, phạt chậm trễ. Kiểm điểm trách nhiệm đối với các cá nhân vi phạm phạm thuộc Sở GTVT, Sở Kế hoạch-Đầu tư…
Công văn của Thanh tra tỉnh phát hiện sai phạm lần 2
CÓ DẤU HIỆU SỬ DỤNG VỐN NGÂN SÁCH SAI MỤC ĐÍCH
Mới đây qua kiểm tra hồ sơ DA, các cơ quan chức năng tiếp tục phát hiện, tỉnh có dấu hiệu sử dụng nguồn vốn ngân sách sai mục đích. Do DA sai tất tần tật nên không quyết toán, bàn giao và thanh toán cho DN Bình An.
Ngày 19-12-2018, Giám đốc Sở GTVT tỉnh Trà Vinh có tờ trình gởi UBND tỉnh xin tạm ứng nguồn vốn để thanh toán cho nhà thầu thực hiện DA tuyến đường số 1.
Ngày 27-12-2018, ông Nguyễn Trung Hoàng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh có văn bản 4806 gởi các sở, ngành có liên giao. Văn bản cho rằng, UBND tỉnh đồng ý cho Trung tâm Phát triển Quỹ đất thuộc Sở TNMT tạm ứng 71 tỷ đồng từ nguồn phát triển quỹ đất tỉnh Trà Vinh để hoàn trả cho DN Bình An, nhà đầu tư DA tuyến đường số 1 phần thực hiện hoàn thành. Nguồn hoàn trả là đấu giá khu đất 34.420m2.
Ngay ngày hôm sau, Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh Trà Vinh có văn bản gởi Quỹ phát triển đất tỉnh Trà Vinh tạm ứng 71 tỷ đồng trả cho DN Bình An.
Văn bản của UBND tỉnh đề nghị cho tạm ứng Quỹ phát triển đất để trả cho nhà thầu
Việc lấy nguồn vốn Quỹ phát triển đất tạm ứng chi trả cho nhà thầu là trái với quy định của Bộ Tài chính tại Khoản 1, Điều 6 Thông tư 161/2012/TT-BTC quy định chế độ kiểm soát, thanh toán khoản chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước.
Mặc khác, theo Quyết định số 40/2010/QĐ-TTg ngày 12/5/2010 của Thủ tướng Chính phủ, Quỹ Phát triển đất không được tạm ứng vào các công trình giao thông mà chỉ phục vụ giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ tái định cư… Và cho đến nay, số tiền tạm ứng, DN Bình An “quên” hoàn trả lại cho Quỹ Phát triển đất.
Phía DN Bình An cho rằng, tỉnh không giao đất mà đề nghị đã chỉ đạo Sở GTVT thống nhất với Nhà đầu tư ký kết phụ lục để điều chỉnh hợp đồng xây dựng – chuyển giao từ phương thức thanh toán bằng quỹ đất ở hai bên đường sang phương thức thanh toán bằng tiền có bù chênh lệch lãi suất huy động vốn của nhà đầu tư trong quá trình thi công theo thời gian trong hợp đồng là vi phạm hợp đồng.
Biết bao giờ công trình mới được quyết toán, Quỹ phát triển đất nhận lại 71 tỷ đồng… vẫn chưa có lời giải đáp. Công trình hàng trăm tỷ sai phạm chồng sai phạm rất cần cơ quan chức năng vào cuộc.
