Đó là tiêu đề bài viết của tác giả Andrew Browne, tổng biên tập mảng kinh tế của hãng tin Bloomberg đồng thời là một nhà báo kỳ cựu trong lĩnh vực nghiên cứu về Trung Quốc. Truyền hình thông tấn xin trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết này:
Sau 4 năm nỗ lực bền bỉ cản phá Trung quốc, thứ 6 tuần trước chiến dịch này của tổng thống Trump đã đạt tới tầm cao mới (hoặc lao xuống vực sâu mới) khi ông tìm cách cấm không cho tải hai ứng dụng nổi tiếng của Trung Quốc là WeChat và TikTok.
Tuy nhiên, thế giới đã có bảng tổng kết cuối cùng. Xét trên hầu hết mọi chỉ số quan trọng, Trung Quốc đang dẫn đầu cuộc chiến. Trên mọi mặt trận, dường như Tổng thống Trump đã gặp phải một đối thủ mạnh hơn, thông minh hơn trong suốt cuộc chiến thương mại toàn cầu mà ông đã khơi mào ngay khi lên nắm quyền.
Trước hết hãy xem xét cán cân thương mại, chỉ số dường như được Tổng thống Trump coi là thước đo quan trọng nhất để đánh giá mức độ thành công của nỗ lực buộc Trung Quốc phải tuân thủ theo luật chơi thương mại toàn cầu. Theo nhà phân tích Jim McCormick của của công ty NatWest Markets, thặng dư thương mại của Trung quốc với Mỹ đã tăng gần 25% kể từ khi Trump lên cầm quyền, lên tới mức trung bình trên 300 tỷ USD/năm. Trong khi đó, còn rất lâu Trung Quốc mới đạt được chỉ tiêu tăng nhập khẩu từ Mỹ theo cam kết trong giai đoạn một của đàm phán thương mại Mỹ-Trung dù cho Tổng thống vẫn tuyên truyền đây là thành tích trong cuộc đối đầu thuế quan.
xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 8 tăng vượt dự kiến. ( ảnh: THX/ TTXVN)
Hãy nhìn vào mức tăng trưởng GDP mạnh trở lại của Trung Quốc, kết quả của các giải pháp hiệu quả chống đại dịch Coѵīɗ-19 vốn bắt nguồn từ chính nước này. Theo McCormick, trong số 48 nước đã công bố mức tăng trưởng GDP quí 2 năm 2020, Trung Quốc là nước duy nhất có mức tăng trưởng cao hơn so với cuối năm 2019. Tại Mỹ, quốc gia yếu kém nhất trong phòng chống dịch Coѵīɗ (tính theo số ca nhiễm bệnh và tử vong), kinh tế suy giảm 9,5% trong quí 2, và nếu tính cả năm sẽ tương đương suy giảm 32,9%, mức suy giảm lớn nhất tại Mỹ kể từ những năm 1940.
Đồng nhân dân tệ đang đà liên tục tăng giá trong 8 tuần liên tục. ( ảnh: THX/ TTXVN)
Và giờ đây, đồng nhân dân tệ đang đà liên tục tăng giá trong 8 tuần liên tục, dài nhất kể từ tháng 2/2018. Các quĩ đầu tư trái phiếu tiếp tục đổ tiền vào Trung Quốc, nơi duy nhất còn cho sinh lợi. Trong khi đó, đồng đôla Mỹ tiếp tục mất giá.
Đằng sau những con số ấn tượng nêu trên là những xu hướng sản xuất quan trọng hơn vốn cũng đang có lợi thế nghiêng về Trung Quốc, giúp nước này tăng được thị phần toàn cầu sau thời kỳ giãn cách đại dịch. Trung Quốc cung cấp ngày càng nhiều các loại thiết bị máy móc tinh xảo mà các tập đoàn của Liên bang Đức một thời thống trị, ví dụ như thiết bị khoan đường hầm cao cấp, van và bơm thủy lực sử dụng trong tuốc bin gió … Theo Ulrich Ackermann, giám đốc phụ trách ngoại thương của Hiệp hội Cơ khí Đức, “chỉ là vấn đề thời gian để các công ty Trung Quốc trở thành số một”.
Đòn tấn công WeChat và TikTok của Trump cũng không phải hữu hiệu. Có nhiều phương cách hiệu quả hơn để phòng trừ các rủi ro an ninh quốc gia mà các các công ty Trung Quốc có thể gây ra nếu tiếp cận được các dữ liệu cá nhân trên đất Mỹ. Trong mọi tình huống, cấm cửa các công ty Trung Quốc chỉ làm chậm lại, chứ không làm chệch hướng các nỗ lực thống trị nền kinh tế toàn cầu của Trung Quốc trong thế kỷ 21.
Hãy nhìn vào cuộc đua sản xuất pin toàn cầu, một chìa khóa quyết định tương lại các ngành giao thông, quốc phòng và nhiều ngành công nghiệp khác. Đến năm 2025, các nhà máy sản xuất pin của Trung Quốc có thể đạt công suất tối đa tương ứng với 1,1 terawatt giờ (1 năm) gần gấp đôi công suất còn lại của toàn thế giới. Nhà trắng đã làm gì trong cuộc đua đó? Cho tới nay là trì trệ đứng yên, theo Cathy Zoi, Giám đốc Điều hành của EVgo, và là trợ lý Bộ trưởng bộ Năng lượng dưới thời Tổng thống Obama.
Kết quả tổng hợp của các nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm chia tách hai nền kinh tế Mỹ và Trung Quốc lại là thúc đẩy Trung Quốc quyết tâm phát triển theo hướng tự lực. Chiến lược này được đặt ưu tiên trong trong kế hoạch 5 năm mà Trung Quốc sẽ phê chuẩn tại kỳ họp Trung ương đảng cộng sản tháng tới.
Đường hướng kinh tế mới này được chính thức hóa bằng thuật ngữ “lưu thông kép” với hàm ý chỉ các thế mạnh nội lực và ngoại lực của nền kinh tế Trung quốc. Nói ngắn gọn: “thuật ngữ này đánh dấu trọng tâm giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, đặc biệt là các loại thiết bị sản xuất và đầu vào cao cấp”. Theo chuyên gia kinh tế Alicia Garcia-Herrero, “lưu thông kép chính là tên gọi khác của thay thế nhập khẩu”!.
Một nước Mỹ của Joe Biden, cũng giống như nước Mỹ của Trump, cũng định dùng chủ nghĩa trọng thương kiểu cũ bên cạnh những chính sách thương mại thụt lùi khác để đối đầu với một Trung Quốc đang quyết chí nhắm tới vị thế thống trị toàn cầu các ngành sản xuất của thế kỷ 21, bằng chủ. Thế thì làm sao mà làm tốt hơn được?
Robert Zoellick, nguyên đại diện thương mại Mỹ và từng là chủ tịch Ngân hàng Thế giới đã có lời khuyên như sau cho cựu phó Tổng thống Mỹ nếu ông thắng cử vào tháng 11 năm nay: chính sách đối ngoại nên bắt đầu từ chính ngay tại nước Mỹ.
Tập trung vào các vấn đề trong nước như y tế cộng đồng, nhập cư, tăng trưởng kinh tế bao trùm sẽ chứng minh được vai trò lãnh đạo của nước Mỹ và hấp dẫn các đồng minh, ông Zoellick đã viết vậy trên tạp chí Foreign Affairs. Bài viết của Zoellick có đoạn: “Từ cơ sở hợp tác mới này, Mỹ và các đối tác của mình sẽ có vị thế tốt hơn để giải quyết 2 thách thức tối quan trọng: tương lai của xã hội tự do và cạnh tranh với Trung Quốc”
