Ngay trước thềm việc đánh giá cam kết thực hiện thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung, Bắc Kinh mua ồ ạt hàng hóa Mỹ.
Vortexa – công ty chuyên về phân tích thị trường của Mỹ mới đây đã dự báo xuất khẩu dầu của Mỹ sang Trung Quốc sẽ tăng vọt.
Căn cứ dữ liệu đặt chỗ tàu chở dầu mà Vortexa có, dự kiến Trung Quốc sẽ dùng tới 7 siêu tàu để chở 14 triệu thùng dầu Mỹ trong tháng 9. Lượng dầu này nếu được giao đúng hạn sẽ lớn gấp đôi sản lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc từ Mỹ trong tháng 8.
Đà bùng nổ đặt trước tàu chở dầu diễn ra trước thời điểm hai nước rà soát thỏa thuận thương mại giai đoạn một mà theo đó Trung Quốc cam kết tăng cường nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ, nhất là mặt hàng năng lượng, theo Bloomberg.
Căn cứ vào số liệu của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, giá trị hàng hóa nhập khẩu của nước này từ Mỹ trong 6 tháng đầu năm mới chỉ đạt khoảng 23% so với mục tiêu được đề ra cho năm 2020 theo thỏa thuận thương mại giai đoạn một. Các nhà máy lọc dầu ở Trung Quốc đã tăng cường công suất hoạt động khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới bước ra khỏi khủng hoảng dịch Coѵīɗ-19.
Theo số liệu từ phía Trung Quốc, trong tháng 5 và tháng 6 vừa qua, nước này nhập khẩu 4,2 triệu thùng dầu của Mỹ (tương đương 568.500 tấn). Còn bốn tháng đầu năm 2020, con số này là 0, do căng thẳng giữa hai bên liên quan đến thương mại và đại dịch Coѵīɗ-19.
Bên cạnh đó, giá trị nhập khẩu nông sản, chế tạo và năng lượng Mỹ của Trung Quốc hiện đang kém rất xa mức mục tiêu của năm 2020 mà thỏa thuận thương mại kí kết hồi đầu năm đề ra. Tuy nhiên khi nền kinh tế Trung Quốc dần hồi phục sau đại dịch Coѵīɗ-19, giá trị thu mua hàng hóa Mỹ đã tăng dần lên trong thời gian gần đây.
Ngày 14/8, Bộ Nông nghiệp Mỹ công bố thương vụ bán 126.000 tấn đậu nành cho Trung Quốc, đánh dấu ngày làm việc thứ 8 liên tiếp có giao dịch bán hàng lớn với đất nước tỉ dân.
Những dữ liệu này cho thấy một bức tranh sơ bộ về việc Bắc Kinh thực hiện cam kết của họ. Dẫu còn kém xa so với mục tiêu nhưng Trung Quốc đang cố gắng thực hiện các cam kết.
Giới phân tích cho rằng việc đẩy nhanh tiến độ mua dầu từ Mỹ có thể do nhiều nguyên nhân. Hoạt động kinh tế hồi phục tại Trung Quốc kícּh tɦíּch nhu cầu nhập khẩu hàng hóa đầu vào. Bên cạnh đó, thực hiện các cam kết của thỏa thuận Mỹ-Trung cũng là một lý do.
Đáng chú ý là trước đó vài tuần, Mỹ đã hoãn rà soát thỏa thuận thương mại giai đoạn một mà theo đó Trung Quốc cam kết tăng cường nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ, nhất là mặt hàng năng lượng.
Cuộc rà soát này ban đầu dự kiến được tổ chức vào ngày 15/8 theo hình thức trực tuyến, nhưng đã bị hoãn. Nguyên nhân là do Mỹ muốn có thêm thời gian để Trung Quốc tăng nhập khẩu hàng hóa.
Hoãn đánh giá cam kết thương mại Mỹ-Trung, Mỹ muốn Bắc Kinh tiếp tục mua thêm hàng Mỹ.
Động thái mua dầu Mỹ ồ ạt của phía Trung Quốc theo đánh giá của bà Serena Huang, chuyên gia phân tích cao cấp tại Vortexa, là mang động cơ chính trị hơn là nhu cầu thực tế ở thị trường Trung Quốc.
“Trung Quốc vẫn đang ngồi trên kho dự trữ dầu lớn, còn giá dầu thô của Mỹ cũng không rẻ như dầu của các đối thủ cạnh tranh đến từ Trung Đông” – bà Huang bình luận.
Hai tập đoàn chuyên lọc dầu nặng là PetroChina và Sinopec chiếm hơn 40% lượng đặt chỗ siêu tàu chở dầu của Trung Quốc trong tháng 9, với các chuyến hàng rời cảng vào ngày 17/8. Những hãng dầu của Mỹ được hưởng lợi trong đợt này gồm có Occidental, Equinor và Vitol.
Các loại dầu như WTI Midland và WTI Mars nằm trong số chủng loại dầu của Mỹ được Trung Quốc đặt mua. Nhưng dầu này không rẻ hơn dầu sản xuất từ các khu vực khác trên thế giới.
Trung Quốc là đối tác nhập khẩu dầu thô hàng đầu của Mỹ, với giá trị nhập khẩu năm 2018 đạt 5,42 tỉ USD. Trung Quốc cũng là khách hàng lớn thứ hai của Mỹ về sản phẩm khí hóa lỏng (LNG).
Hãng tin Reuters dẫn nguồn thạo tin cho biết, những đơn nhập khẩu mới này là để chứng minh Bắc Kinh vẫn hướng đến mục tiêu đề ra về điều khoản mua hàng trong thỏa thuận thương mại. Có lẽ Trung Quốc e ngại thất bại trong điều khoản mua hàng ở thời điểm chỉ còn ít tháng nữa diễn ra bầu cử tổng thống tại Mỹ, tiềm ẩn nguy cơ đẩy chính quyền của ông Donald Trump xé bỏ thỏa thuận và gia tăng nỗ lực phân tách hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Về phần mình, Mỹ vẫn coi thỏa thuận thương mại giai đoạn một là mặt tích cực hiếm hoi còn lại trong tổng thể mối qυaּn hּệ song phương gia tăng bất đồng thời gian gần đây.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và cố vấn kinh tế Larry Kudlow trong tuần qua đã bày tỏ thái độ hài lòng về tiến độ mua hàng của Trung Quốc và cho biết không hề có kế hoạch hủy bỏ thỏa thuận thương mại đã ký.
