Bỏ học theo đuổi đam mê, Bill Gates đã xây dựng công ty phần mềm hàng đầu thế giới và làm thay đổi nền công nghiệp máy tính. Thành công của ông đến từ tài năng và cả sự liều lĩnh.
Bill Gates là tỷ phú công nghệ giàu có bậc nhất với khối tài sản khổng lồ. Thành công của ông gắn liền sự trỗi dậy của đế chế Microsoft. Nhưng không phải ai cũng hiểu chặng đường làm nên một huyền thoại của vị CEO này.
Cuốn tiểu sử Hard Drive: Bill Gates and the Making of the Microsoft Empire (tựa Việt là Bill Gates: Tham vọng lớn lao và quá trình hình thành đế chế Microsoft) của hai phóng viên điều tra James Wallace và Jim Erickson đã tiết lּộ những góc khuất trong cuộc đời nhà đồng sáng lập Microsoft.
Cuốn sách được viết năm 1992, xuất bản một năm sau đó, khi Microsoft thành lập 16 năm.
Ngòi bút theo chân hacker Bill Gates 13 tuổi với mái tóc xù đến lúc trưởng thành, điều hành hàng nghìn nhân viên và đứng đầu trong giới công nghệ.
James Wallace và Jim Erickson đã trò chuyện với nhiều người từng tiếp xúc Bill Gates. Họ là nhân viên, cựu nhân viên, bạn hữu, cho đến đối thủ. Với ngòi bút sắc bén, những giai thoại về Bill Gates qua lời kể của đồng nghiệp, bạn bè… hấp dẫn bạn đọc và lý giải bí quyết thành công của Microsoft.
Bill Gates và Paul Allen khi còn trẻ. Ảnh: Seattle Times.
Ngay bây giờ hoặc không bao giờ
Bill thành lập Microsoft với người bạn thân Paul Allen khi vừa tròn 19 tuổi. Chàng trai trẻ Bill Gates bỏ học Harvard nhưng đã là lập trình viên chuyên nghiệp, dành nhiều năm mày mò chiếc máy tính cũ kỹ ở trường.
Năm cuối đại học, Bill và Paul được mời làm việc với mức lương 165 USD/tuần với nhiệm vụ gỡ lỗi hệ thống của một nhà thầu quốc phòng. Trường học cho phép họ nghỉ dài cả học kỳ để đảm đương công việc này.
Trong nhiều năm, cặp bài trùng Bill Gates – Paul Allen khi nhớ về khoảng thời gian đó đều tâm sự rằng công việc đã khiến họ không ngừng tự hỏi: Tại sao không thành lập công ty phần mềm của riêng mình? Liệu ngày nào đó, mọi người đều tự sở hữu chiếc máy tính cá nhân? Tại sao họ không phải là người cung cấp các phần mềm?
Tuy nhiên, cha mẹ Bill Gates vẫn muốn con hoàn thành chương trình học. Chàng trai này do dự và vẫn duy trì việc học để phụ huynh yên lòng.
“Tại Harvard, Bill đọc sách kinh doanh nhiều. Anh ấy muốn biết mọi thứ khi điều hành một công ty, từ quản lý con người ra sao đến tiếp thị sản phẩm như thế nào”, tác giả cuốn Hard Drive: Bill Gates and the Making of the Microsoft Empire viết.
Khi Paul Allen xem bài báo về “chiếc máy tính cá nhân mới ra đời” (do MITS ở Mexico sản xuất) trên tạp chí Popular Electronics, ông và Bill nhận ra phải thực hiện ước mơ của mình ngay.
Họ bay về phía nam và thuyết phục MITS hợp tác. Hai chàng trai quả quyết rằng họ có thể viết một chương trình phần mềm giúp chiếc máy tính Altair trở nên hữu dụng và dễ dùng hơn với mọi người.
Và thời gian đã trả lời, họ thành công. Bill Gates bỏ học Harvard danh tiếng nhưng là để nắm lấy cơ hội theo đuổi đam mê của mình.
Sau khi chuyển đến Albuquerque, Paul và Bill vội vàng điều chỉnh ngôn ngữ lập trình để phù hợp với Altar. Bill dồn mọi tâm trí cho dự án này. Trong 2 năm đầu tiên, ông chỉ nghỉ phép vài ngày. Thời gian còn lại, Bill dành để điều hành và xử lý khối lượng công việc khổng lồ.
Phần mềm của hai chàng trai trẻ ra đời, nhanh chóng được nhiều công ty máy tính quan tâm. Cuối cùng, họ thoát cảnh làm thuê cho MITS và có nhiều khách hàng lớn như General Electric, National Cash Register.
Sau đó, Microsoft chuyển đến thành phố Seattle để Bill được gần cha mẹ hơn. Ông thú nhận với một lập trình viên rằng mình có hai tham vọng lớn. Một là thiết kế phần mềm giúp mẹ có thể sử dụng máy tính đơn giản. Hai là xây dựng công ty lớn hơn công ty luật mà ba Bill điều hành.
Đến năm 1981, sau khi thực hiện thỏa thuận với Goliah, IBM, ông đã hoàn thành mục tiêu thứ hai.
bỏ Đại học Harvard, Bill Gates và Paul Allen tự lập công ty phần mềm, theo đuổi đam mê. Ảnh: Gates Notes.
Khách hàng đầu tiên, lợi nhuận thứ hai
Các khách hàng tiềm năng đến trụ sở Microsoft thường nghĩ Bill sẽ là chàng trai văn phòng với trang phục nghiêm túc, nhưng họ không khỏi bất ngờ. Ở tuổi 25, Bill như chàng trai 17 với chiếc áo phông màu pizza, cũng là chiếc ông làm áo ngủ tối hôm trước.
Nhưng Wallace và Erickson tiết lּộ khi vị giám đốc trẻ bắt đầu nói chuyện, khách hàng đều quên mất ngoại hình và tuổi tác của Bill. Ông là bậc thầy về kỹ thuật, kinh doanh trong ngành công nghiệp máy tính. Ông thậm chí còn viết hợp đồng của riêng công ty, không theo mẫu số chung nào, chứa các điều khoản trong sách giáo khoa luật doanh nghiệp.
Chiều khách hàng và luôn đặt họ ở vị trí đầu tiên, cái giá mà Bill đưa ra không mấy đắt đỏ. Thậm chí, nhiều dự án, khách hàng yêu cầu thời gian gấp, vị giám đốc này đều đáp ứng và trắng đêm cùng đồng nghiệp hoàn thành.
Bill luôn quan niệm: “Khách hàng đầu tiên, lợi nhuận thứ hai”. Chính điều đó khiến Microsoft luôn đặt mục tiêu chạy đua, phải làm mọi thứ hơn đối thủ cạnh tranh.
Trong cuốn Hard Drive: Bill Gates and the Making of the Microsoft Empire, Wallace và Erickson viết: “Những ngày đầu, Bill duy trì Microsoft thông qua kỹ năng bán hàng không mệt mỏi. Nhân viên bám đuổi khách hàng tiềm năng đến khi họ đồng ý mới dừng lại. Xuất phát điểm là một lập trình viên, Bill xứng đáng là bậc thầy kinh doanh”.
Để theo đuổi triết lý kinh doanh “khách hàng là số một”, các nhân viên trong Microsoft đều là những người phản chiếu hình ảnh của Bill Gates. Họ là người có IQ cao, đam mê, sẵn sàng làm việc bất kể ngày đêm.
Triết lý kinh doanh của Microsoft là khách hàng đầu tiên, lợi nhuận thứ hai. Ảnh: Bloomberg.
Sự táo bạo và liều lĩnh của bộ óc tài ba
Điều gì đặc biệt ở Bill Gates khiến ông biến Microsoft trở thành đế chế? Phải chăng đó chỉ là người đàn ông thông minh, chăm chỉ, gặp thời?
Wallace và Erickson nhận định yếu tố thực sự khiến Bill trở nên khác biệt là sự táo bạo trong tầm nhìn và sự xuất chúng của một doanh nhân.
Đánh cược tuổi trẻ vào đam mê, Bill và Paul đã gặt hái được thành công đáng mơ ước. Khi IBM vội vàng đưa máy tính cá nhân ra thị trường, họ buộc phải sử dụng phần mềm của các công ty khác. Điều này tạo cơ hội cho Microsoft.
Ngoài những phân tích về cách thành công của Bill Gates và Microsoft, Hard Drive: Bill Gates and the Making of the Microsoft Empire còn tái hiện môi trường làm việc đáng mơ ước tại đây.
Hầu hết nhân viên thuở sơ khai của Microsoft đều nắm trong tay cổ phiếu của công ty và trở thành triệu phú, tỷ phú sau này. Hàng nghìn nhân viên khác đạt được thành công sau khi làm việc cho Microsoft.
