Nhiều nhà khoa học cảnh báo dự án phủ sóng Internet vệ tinh của Elon Musk sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới thiên văn học.
Theo một báo cáo công bố trong hội nghị Satcon1, các cụm vệ tinh của Starlink sẽ làm thay đổi căn bản ngành thiên văn hồng ngoại và quang học. Không chỉ vậy, các vệ tinh tầm thấp trên bầu trời sẽ ảnh hưởng tới những người yêu thích thiên văn trên thế giới. Nghiên cứu quy tụ hơn 250 nhà thiên văn học, nhiều công ty vận hành vệ tinh và các thành viên hội nhóm ủng hộ bầu trời đêm trên khắp nước Mỹ.
Dự án SpaceX của tỷ phú Elon Musk có kế hoạch phóng hơn 30.000 vệ tinh Starlink lên quỹ đạo thấp của Trái Đất nhằm truyền Internet tốc độ cao. Báo cáo của Satcon1 cảnh báo: “Dự án Starlink làm tăng gần gấp đôi số lượng các vật thể có thể phát hiện được bằng mắt thường trong không gian”.
Các lựa chọn có thể áp dụng để giảm tác động tới ngành thiên văn học gồm “làm tối màu các vệ tinh”, “phóng số lượng ít”, “điều hướng vệ tinh để chúng phản chiếu ít ánh sáng mặt trời hơn”. Tuy nhiên, giải pháp được phần lớn các nhà khoa học tham gia hội nghị ủng hộ đó là “không phóng vệ tinh lên”.
SpaceX phóng các vệ tinh truyền Internet trên quỹ đạo theo cụm 60 chiếc. Ảnh: NSC.
Gần đây, các vệ tinh của SpaceX liên tục bị chỉ trích vì làm xáo trộn bầu trời đêm. Vào những lần phóng đầu tiên năm 2019, hàng trăm người đã nhầm vệ tinh của Starlink với vật thể ngoài hành tinh UFO, vì cho rằng chúng bay theo đội hình khá kì dị. Tháng trước, các vệ tinh Starlink của Elon Musk cũng được cho là nguyên nhân cản trở tầm nhìn của sao chổi Neowise 6800 năm mới xuất hiện một lần. Một số hình ảnh timelapse của sao chổi và các thiên thể thường xuất hiện các vệt dài do quỹ đạo thấp của vệ tinh Starlink gây ra.
Dự án Starlink nhằm cung cấp Internet tốc độ cao cho các khu vực hẻo lánh trên thế giới, bắt đầu từ các khu vực bắc Mỹ xuống xích đạo. SpaceX đã triển khai nhiều biện pháp để giảm ảnh hưởng của vệ tinh tới các hoạt động dưới mặt đất, bao gồm sơn vệ tinh màu đen và điều trình vị trí của các tấm pin mặt trời để chúng ít phản chiếu ánh sáng hơn.
Biện pháp điều chỉnh hướng tấm pin mặt trời của các vệ tinh Starlink. Ảnh: SpaceX.
Theo The Independent, SpaceX đang hợp tác với Đài quan sát thiên văn vô tuyến quốc gia (NROA) và Đài quan sát Green Bank (GBO) để giảm tác động của các cụm vệ tinh tới hoạt động nghiên cứu khoa học dưới mặt đất.
Giáo sư Tony Tyson từ Đại học California, tiết lộ về một giải pháp giúp các vệ tinh Starlink tối hơn 10 lần để loại bỏ các vệt sáng trên bầu trời. “Tuy nhiên, giải pháp này chỉ có hiệu quả với các đài quan sát quang học, bản thân các vệt vệ tinh vẫn sẽ nằm trong dữ liệu – làm phức tạp hóa việc phân tích dữ liệu và làm hạn chế các khám phá mới trong lĩnh vực thiên văn”, ông nói.
Tyson cho biết thêm: “Với hàng chục nghìn vệ tinh quỹ đạo thấp xung quanh Trái đất như hiện nay, nhìn chung không có giải pháp nào có thể loại bỏ được hoàn toàn tác động của các vệ tinh đối với các chương trình khoa học”.
Đăng Thiên (theo The Independent)
