Để người dân miền Bắc làm quen và thưởng thức các món ăn ngon, bổ dưỡng chế biến từ cá tra, ông Lê Văn Việt, Giám đốc HTX sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt đã dùng nhiều độc chiêu như: thuần hóa cá tra để gây nuôi ngoài Bắc, biếu tặng hàng xóm, rồi tổ chức “bán 1, tặng 1” hay đưa vào bếp ăn trường học…
Độc chiêu thuần hóa, bán cá tra tươi sống cho người dân miền Bắc của ông chủ trại ở Hải Dương
Với khoảng trên 6.200ha nuôi, mỗi năm chúng ta đạt sản lượng 1,72 triệu tấn cá tra với kim ngạch xuất khẩu đạt 2 tỷ USD. Đây là ngành hàng thủy sản có lợi thế cạnh tranh cao khi xuất khẩu đi 150 nước và được các thị trường khó tính như Mỹ, EU… tin dùng. Thế nhưng, với người dân miền Bắc thì đây là thức ăn mới lạ và ít thưởng thức trong bữa ăn hàng ngày.
Ông Lê Văn Việt, Giám đốc HTX sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt (xã Hồng Hưng, huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương) cho hay, người dân miền Bắc có thói quen ăn cá tươi sống và thường mua cá ở chợ truyền thống là chủ yếu. Đối với các sản phẩm cá đông lạnh, nhất là với cá tra, người dân chưa biết đến nhiều để lựa chọn, sử dụng trong bữa ăn gia đình.
Với loài cá phổ thông, giàu chất dinh dưỡng, không có xương và đặc biệt có nhiều axit amin không thay thế, đặc biệt Omega 3 rất tốt cho sức khỏe, ông Việt ấp ủ sẽ triển khai nuôi cá tra quy mô hàng hóa tại Hải Dương.
Năm 2015, ông Việt bắt đầu đưa cá tra từ Nam ra Bắc nuôi tại tỉnh Hải Dương với ý định triển khai nuôi quy mô hàng hóa. Tuy nhiên, cá tra trong Nam đưa ra Bắc đã không chịu được nhiệt độ thời tiết lạnh của miền Bắc, bị chết hao hụt hết. Dù vậy, ông vẫn không bỏ cuộc. Năm 2017, ông tiếp tục đưa cá tra bố mẹ từ Nam ra Bắc để thuần hóa, cho chịu được nhiệt độ lạnh ngoài miền Bắc để sinh sản, nhân giống nuôi.
“Việc thuần hóa cá tra cũng không khó, chỉ cần làm cho cá thích nghi dần dần với nhiệt độ. Chúng tôi có hệ thống bể để đưa nhiệt độ nóng từ 300 C về 100 C trong một ngày và cứ chuyển đi, chuyển lại trong vòng 1 tuần. Từ 1.000 cặp bố mẹ thất thoát dần dần còn khoảng 30%, cuối cùng những cá thể chống chọi được thì dùng để làm giống sinh sản, con giống sẽ thích nghi được” – ông Việt chia sẻ.
Sau khi thuần hóa cá bố mẹ thành công, từ năm 2018-2019, HTX Xuyên Việt bắt đầu triển khai nuôi cá tra với quy mô hàng hóa với năng suất có thể lên đến 500 tấn/ha (hiện mới chỉ nuôi mật độ thưa, bằng nửa năng suất nuôi cá tra trong Nam – PV). “Mỗi năm tuy chưa lớn nhưng Xuyên Việt đã đưa ra thị trường từ 800-1.500 tấn/năm”. Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất khi nuôi cá tra thương phẩm ở ngoài Bắc là người dân chưa có thói quen ăn cá tra.
Cùng với biếu tặng cho hàng xóm, người thân ăn thử cá tra, ông đã tổ chức tiếp thị cá tới người dân thủ đô Hà Nội và các tỉnh với chiêu thức “mua 1, tặng 1”: “Vừa rồi, Xuyên Việt có triển khai đưa cá tra tươi lên chợ, bán giá hỗ trợ 50% – có nghĩa mua một con tặng một con với giá 30.000 đồng/kg cá tươi.
Như vậy, người mua chỉ phải trả 15.000 đồng/kg cá tra và hôm đó chúng tôi bán 1 tấn. Mọi người khi ăn thấy rất ngon, hôm sau rất trông chờ. Trước giờ người ta không ăn cá tra, đấy là cách quảng bá hình ảnh và là phương án, cách tiếp cận cá tra đối với thị trường miền Bắc”.
Theo ông Việt, khi đón nhận sản phẩm cá tra, khác hàng có nhiều phản hồi tích cực như: thịt mềm, thơm ngon, không có xương và cho nhiều đối tượng ăn được. Song, cũng có một số phản hồi chưa được tích cực như: cá ăn thịt không dai, rồi da trơn nên mọi người cũng e dè và cũng chưa hiểu hết về quy trình nuôi nên mọi người cũng chưa biết nuôi như thế nào. HTX Xuyên Việt đã khắc phục và chia sẻ những thông tin trên catalogue, tờ rơi và các quy trình nuôi cho mọi người nắm được. Dần dần khách hàng cũng đã tiếp nhận và sử dụng.
Tuy nhiên, do là sản phẩm mới cũng như cách làm mới nên thị trường vẫn còn dè dặt nên rất cần thông tin, truyền thông mang tính chính thống để đưa gửi những thông điệp khi mọi người sử dụng. Vì cá tra là sản phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều các axit, amin không thay thế, đặc biệt axit Omega 3 tốt cho sức khỏe, cá không có xương nên trẻ nhỏ có thể ăn được và thậm chí củng cố sự phát triển nòi giống và vóc dáng của người Việt.
“Khi chúng ta đã triển khai được cái thông điệp đó đến người tiêu dùng thì tôi nghĩ là từ bậc mầm non cho đến tiểu học, trung học, khách hàng sẽ tin tưởng sử dụng sản phẩm cá tra được thế giới đang ưa chuộng” – ông Việt nhấn mạnh.
Ông Việt cho rằng, hiện tại và trong tương lai xu thế tiêu dùng, ẩm thực của người Việt sẽ thay đổi rất nhiều. Khi nhận thức thay đổi, họ sẽ dần tiếp cận với các sản phẩm cá tra đông lạnh, chế biến như các nước tiên tiến Mỹ, EU, thậm chí Nhật Bản đang sử dụng và ưa chuộng.
