Các chuyên gia đưa ra giải pháp cộng sinh trong việc tối ưu chi phí mặt bằng cho các doanh nghiệp, trong tọa đàm do VnExpress tổ chức sáng 7/8.
VnExpress tổ chức tọa đàm kinh tế chủ đề “Bài toán thuê văn phòng thời Covid-19” tại TP HCM nhằm phân tích, đánh giá các giải pháp giúp các doanh nghiệp gỡ bài toán khó về mặt bằng trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh gây ra. Sự kiện có sự tham gia của ông Lê Trọng Hiếu – Giám đốc kiêm Trưởng phòng Dịch vụ Tư vấn – Cho thuê Văn phòng và Khu công nghiệp CBRE Việt Nam, ông Lê Song Song Ngọc – đồng sáng lập Cộng đồng Hỗ trợ Doanh nghiệp CSC và bà Dương Thị Bích Trâm – CEO MK Creative Group (MKCG).
Tọa đàm “Bài toán thuê văn phòng thời Covid-19” do VnExpress tổ chức vào sáng 7/8. Ảnh: Hữu Khoa.
Khó khăn bủa vây cả chủ lẫn khách thuê
Mở đầu tọa đàm, đại diện công ty nghiên cứu thị trường CBRE cho biết trong quý II, giá thuê trung bình của phân khúc hạng A giảm 4,9% so với cùng kỳ năm ngoái và tỷ lệ trống tăng 9 điểm phần trăm so năm trước, ở mức 11,8%. Giá thuê văn phòng hạng B đi ngang chưa có xu hướng giảm và tỷ lệ trống tăng nhẹ. Qua đến quý II, thị trường văn phòng TP HCM đã chứng kiến những phản ứng nhất định từ khách thuê, trong đó một số doanh nghiệp đã buộc phải trả lại một phần hoặc toàn bộ mặt bằng văn phòng.
“Trong quý II khi tiến hành giãn cách xã hội trên cả nước, đã xuất hiện sự chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau vượt qua khó khi chủ mặt bằng và khách thuê thống nhất chi trả chậm hay miễn một tháng tiền thuê, giảm phí dịch vụ”, ông Lê Trọng Hiếu chia sẻ.
Ông Lê Trọng Hiếu – Giám đốc kiêm Trưởng phòng Dịch vụ Tư vấn – Cho thuê Văn phòng và Khu công nghiệp CBRE Việt Nam. Ảnh: Hữu Khoa.
Đại diện CBRE cũng cho rằng các khách thuê đang có xu hướng thu hẹp mặt bằng ở tòa nhà hiện tại để chuyển sang các tòa nhà phân khúc thấp hơn, ở vị trí rìa trung tâm hoặc ngoại vi thành phố nhằm tiết kiệm chi phí.
Ông Song Ngọc đánh giá chi phí mặt bằng văn phòng ảnh hưởng lớn đến chi phí vận hành doanh nghiệp. Tuy nhiên tình hình khó khăn hiện tại nhiều công ty giảm doanh thu cả 50% hoặc nhiều hơn nữa nên gánh nặng về tiền thuê càng lớn. Trong trường hợp không thể đàm phán giá với chủ mặt bằng, doanh nghiệp ở thế “mắc kẹt” khi không thể áp dụng về điều kiện bất khả kháng trong hợp đồng do chưa cách ly xã hội và phải tốn thêm chi phí cho tìm kiếm, đặt cọc mặt bằng văn phòng mới.
“Ngay cả khi chấp nhận giải pháp làm việc từ xa, doanh nghiệp vẫn gặp khó do chưa kịp chuyển đổi số, chưa có hạ tầng kỹ thuật, kết nối công nghệ…”, ông Song Ngọc nhận xét.
Tuy nhiên Covid-19 khiến khó khăn bủa vây không chỉ đến với bên đi thuê mà chủ cho thuê cũng đứng trước nhiều bài toán nan giải. Bà Dương Thị Bích Trâm – CEO MKCG, đơn vị đang kinh doanh cho thuê mặt bằng văn phòng, cho rằng trên thị trường những chủ cho thuê có sẵn tiềm lực kinh tế, đủ khả năng giảm giá linh hoạt theo tình hình thực tế chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Với những đơn vị cho thuê dưới hình thức “thuê sỉ” rồi phân phối lại cho những bên khác “thuê lẻ” phải sử dụng vốn ngân hàng để kinh doanh, việc giảm giá phụ thuộc rất nhiều vào các hình thức đòn bẩy tài chính.
Bà Dương Thị Bích Trâm – CEO của MK Creative Group (MKCG). Ảnh: Hữu Khoa.
“Bản chất của bên cho thuê vẫn là doanh nghiệp kinh doanh, chịu nhiều áp lực tài chính. Cũng như các công ty khác, chúng tôi cũng đối mặt với việc cách ly, tạm dừng kinh doanh do Covid-19. Cả hai phía đều khó khăn nên chủ thuê và khách thuê cần thấu hiểu lẫn nhau để dần dần đưa nhau vượt qua một khúc cua khó khăn”, bà Bích Trâm nhấn mạnh.
Đồng ý với vấn đề này, đại diện CBRE nhìn nhận với những doanh nghiệp kinh doanh mặt bằng sở hữu các vị trí đắc địa, giá cho thuê thể hiện giá trị tài sản của. Vì thế giảm giá thuê sẽ gây ra nhiều hệ lụy, ngay cả giảm 10-20% đã là một con số lớn cần tính toán kỹ càng.
Tìm lời giải cho bài toán mặt bằng
Đứng trước bài toán mặt bằng văn phòng, các chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp đang “tự cứu mình” bằng nhiều cách, phổ biến nhất vẫn là đàm phán với chủ thuê và đưa ra nhiều giải pháp mới. Tuy nhiên so với đợt giãn cách xã hội hồi tháng 4, hiện nay việc đàm phán sẽ khó khăn gấp bội.
Ông Lê Song Song Ngọc – đồng sáng lập Cộng đồng Hỗ trợ Doanh nghiệp CSC. Ảnh: Hữu Khoa.
“Một số doanh nghiệp đề xuất giải pháp chuyển sang thanh toán ngắn hạn chứ không thanh toán một lần, tích cực đàm phán tiết kiệm được đồng nào hay đồng đó”, ông Song Ngọc nói.
Đồng thời, các doanh nghiệp đã bắt đầu chú ý hơn đến những điều kiện bất khả kháng trong hợp đồng để bảo vệ quyền lợi tốt nhất cho mình nếu giãn cách xã hội tiếp diễn. Ngoài hỗ trợ về phí, nhiều chủ cho thuê cũng xây dựng các giải pháp sử dụng tài nguyên chung cho cả toà nhà để tiết kiệm chi phí hoặc giới thiệu chủ đầu tư khác cho khách thuê để nhận chiết khấu.
MKCG đang sở hữu khoảng 10.000 m2 diện tích văn phòng cho thuê và mạnh dạn miễn tiền thuê 6 tháng để giúp đỡ các doanh nghiệp vượt qua thời điểm khủng hoảng. Qua năm hợp đồng tiếp theo, doanh nghiệp được giảm tiền thuê 25%. Trường hợp quá khó khăn không thể tiếp tục kinh doanh, các công ty cũng có thể thương lượng chấm dứt hợp đồng thuê mà không phải đóng phí phạt.
Đơn vị này còn xây dựng mô hình văn phòng trọn gói để tiết kiệm chi phí cho khách thuê. Đây là mô hình “lai” giữa văn phòng truyền thống và không gian làm việc chung. Theo đó, doanh nghiệp sẽ chi một khoản tiền cố định hàng tháng và ký hợp đồng thuê lâu dài để sở hữu một không gian làm việc riêng tư, tương tự văn phòng truyền thống. Tuy nhiên cơ sở vật chất, trang thiết bị đều đã trang bị sẵn, đồng thời các dịch vụ tiện ích như lễ tân, in ấn, văn thư, hội họp… sẽ dùng chung với các doanh nghiệp khác.
“Một giải pháp khác có thể đem lại nhiều hiệu quả là tối ưu hoá diện tích văn phòng. Các doanh nghiệp nên tiến hành khảo sát, phân tích để cắt giảm những diện tích không cần thiết tiến tới giảm chi phí cho mặt bằng văn phòng”, đại diện CBRE cho biết.
Thanh Thảo
