Cách học hai ngôn ngữ cùng lúc

Alice Cimino là nữ nhà văn, dịch giả mang quốc tịch Pháp và Italy. Ngoài hai ngôn ngữ này, cô có thể nói được thêm tiếng Anh và Tây Ban Nha. Alice chia sẻ trải nghiệm khi học thêm hai ngôn ngữ lúc 13 tuổi.

Có bố là người Italy, mẹ người Pháp, tôi có thể nói cả hai ngôn ngữ này như một bản năng tự nhiên. Sau khi hoàn thành 5 năm tiểu học tại Pháp, chúng tôi chuyển đến Cộng hòa Dominica, nơi người dân nói tiếng Anh và Tây Ban Nha.

Khi tôi còn chưa kịp tin quyết định này là sự thật, vài tháng sau, tôi, một cô bé 13 tuổi, đã đứng giữa lớp học 30 người, bật khóc trong bất lực vì không thể hiểu giáo viên và bạn bè nói gì. Lúc đầu, bố mẹ định cho tôi học một trường nói tiếng Pháp và Tây Ban Nha, sau đó đổi ý thành trường Anh – Tây Ban Nha. Mục tiêu của họ là giúp tôi nói được bốn thứ tiếng.

Tuy nhiên, trong hai tuần đầu tiên, tôi bị bỏ lại trong các cuộc trò chuyện vào giờ giải lao. Liên tiếp ba tháng sau đó, dù có tiến bộ, tôi vẫn cảm thấy chật vật và mệt mỏi về việc học ngoại ngữ và bị bạn bè chê cười “tiếp thu chậm”. Tôi dồn tất cả nỗ lực và thời gian để học tiếng Anh và Tây Ban Nha. Sau 6 tháng, cuối cùng bài luận của tôi đạt điểm cao nhất, tôi nói chuyện tốt hơn và thoải mái khi sử dụng hai ngôn ngữ này.

Đây là những bài học tôi đã rút ra từ câu chuyện học ngoại ngữ của chính mình.

Chìm đắm hoàn toàn

Tôi cho rằng đây là cách tốt nhất để học ngôn ngữ mới. Mục đích của học ngoại ngữ là giao tiếp, trò chuyện hoặc đọc sách, xem phim, hiểu lời bài hát…

Vì vậy, bạn không nên chỉ học từ vựng như hầu hết chiến lược của các trung tâm. Thay vào đó, bạn nên tập trung học kỹ năng, kiến thức để xử lý tốt một ngôn ngữ, gồm: các câu có cấu tạo phức tạp, hiểu nghĩa kép, nghĩa của từ lóng, cách phát âm, sử dụng thành ngữ và suy nghĩ bằng ngôn ngữ đó.

Không có kỹ năng nào trong số được liệt kê ở trên có thể phát triển nếu bạn chỉ thỉnh thoảng tham gia một lớp học thêm, kéo dài 1-2 tiếng. Bộ não của bạn cần được đặt gần với ngôn ngữ, thường xuyên tương tác và làm quen.

Việc “đắm chìm hoàn toàn” không nhất thiết là bạn phải chuyển đến sống ở quốc gia nói ngôn ngữ đó, dù cách này sẽ giúp bạn học nhanh hơn. Bạn có thể xem video, bộ phim, luyện với giáo viên bản ngữ thông qua Internet ngay tại phòng khách nhà mình để học cách “đắm chìm” với ngôn ngữ muốn học.

Coi sai lầm là bình thường

Hãy coi việc nói, viết sai là người bạn tốt nhất vì chúng giúp bạn nhận ra mình cần cải thiện ở điểm nào. Đây có lẽ là một trong những rào cản lớn nhất của việc học ngoại ngữ bởi khi mắc lỗi, chúng ta sẽ có tâm lý sợ bị cười nhạo hoặc trông như một kẻ ngốc.

Nhưng bạn cần nhớ rằng, chúng ta mắc lỗi ngay cả khi nói tiếng mẹ đẻ chứ không chỉ ở ngoại ngữ. Khi mắc lỗi, não bạn sẽ có ấn tượng về việc này và tự tạo ra cơ chế ghi nhớ, giúp bạn tránh lặp lại.

Học theo chủ đề

Khi mới đến Cộng hòa Dominica, bố đã bắt tôi học đếm từ 1 đến 100 bằng tiếng Tây Ban Nha. Tôi đã coi việc này là vô ích cho đến khi đi mua hàng tạp hóa. Việc biết số đếm là điều đầu tiên cần để thành thạo giao tiếp bằng môn ngữ mới.

Khi học ngoại ngữ theo chủ đề, bạn sẽ hình thành tư duy hệ thống, tự động liên kết kiến thức đã học với nhau, giúp nhớ lâu hơn. Bạn không nên nay học từ mới về số đếm, mai lại xem chương trình thế giới động vật, hoặc xem giới thiệu về các loài hoa, việc này khiến trí nhớ của bạn lộn xộn. Bạn cần học càng nhiều chủ đề càng tốt, nhưng trong cùng một thời điểm, chỉ nên học tối đa hai chủ đề và nên ưu tiên những gì gần gũi, hay bắt gặp trong cuộc sống.

Coi âm nhạc như trợ thủ đắc lực

Trước khi trở thành một loại hình nghệ thuật, âm nhạc là công cụ biểu đạt thông tin, do đó nó cũng có thể trở thành công cụ giúp ích cho việc học ngoại ngữ. Đầu tiên, vì lời bài hát đa dạng, nhiều từ mới, bạn có thể tận dụng để nâng cao vốn từ. Việc bắt chước và hát theo cũng góp phần nâng cao kỹ năng phát âm, giúp bạn nói có âm điệu hơn. Để luyện nghe, hãy bắt đầu với những bài hát chậm, thuộc các thể loại như ballad, pop.

Tham gia vào các cuộc hội thoại ngắn

Bạn đã bao giờ nghĩ về sức mạnh của các cuộc trò chuyện đơn giản hàng ngày? Với tư cách một người học ngôn ngữ, bạn nên chủ động bắt chuyện với mọi người, đặt câu hỏi về những điều tò mò hoặc cảm thấy chưa thỏa đáng. Khi tương tác với những người không phải là giáo viên ngoại ngữ, bạn có thể học từ lóng và cách diễn đạt thông dụng của người dân địa phương.

So với việc nói chuyện với giáo viên, giống như một buổi kiểm tra speaking khiến bạn lúng túng, việc trò chuyện với những người thân thiết cũng giúp bạn giảm bớt cảm giác mặc cảm khi nói sai.

Đo lường mức độ sử dụng ngôn ngữ bằng các chương trình TV

Khi trò chuyện với mọi người, nếu chưa hiểu hoặc không nghe kịp, bạn có thể đề nghị người đối diện nói chậm lại. Nhưng với TV, bạn không thể làm điều đó. Các chương trình truyền hình là bài kiểm tra hữu hiệu để đánh giá mức độ nghe hiểu của bạn bởi họ không đợi bạn hiểu rồi mới nói tiếp, cũng không nhắc lại khi bạn không nghe kịp. Ngoài ra, những tiếng ồn trong các chương trình giúp bạn nâng cao khả năng nắm bắt từ khóa, đọc nhép và nhìn khẩu hình miệng để đoán từ.

Đọc mọi thứ

Việc này giúp bạn trau dồi kiến thức, cải thiện kỹ năng hình thành câu. Khi đọc, bạn có thời gian để phân tích cấu trúc văn bản, nghiên cứu nó nhiều lần. Các tài liệu đọc rất đa dạng, gồm tiểu thuyết, tạp chí, blog, báo chí hoặc sách giáo khoa.. Đọc nhiều cũng giúp tốc độ đọc của bạn được cải thiện, giúp bạn học nhiều mẫu câu, cụm từ hay để áp dụng trong kỹ năng viết.

Thanh Hằng (Theo Fluent in 3 months)