Ngày 18/8, nhóm nghiên cứu của Đại học Quốc gia Hà Nội công bố kết quả xếp hạng đối sánh và gắn sao (UPM) lần đầu tiên cho 30 trường tại Việt Nam và ASEAN.
Hệ thống xếp hạng đối sánh và gắn sao – University Performance Metrics (UPM) là sản phẩm của nhóm nghiên cứu Đại học Quốc gia Hà Nội do GS Nguyễn Hữu Đức đứng đầu, được tài trợ bởi Chương trình Khoa học giáo dục cấp quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì.
UPM đánh giá các trường đại học dựa trên 8 nhóm tiêu chuẩn (lĩnh vực) với 54 tiêu chí, mỗi tiêu chí có mốc chuẩn và trọng số riêng với tổng điểm là 1.000. Các nhóm tiêu chuẩn lớn gồm quản trị chiến lược (chiếm trọng số 6%), đào tạo (35%), nghiên cứu (20%), đổi mới sáng tạo (11%), hệ sinh thái đổi mới sáng tạo (6%), công nghệ thông tin và tài nguyên số (10%), mức độ quốc tế hóa (6%) và phục vụ cộng đồng (6%).
Các chỉ số thực tế của từng tiêu chí, tiêu chuẩn đều được đối sánh với mốc chuẩn và gắn sao (từ 1 đến 5 sao) giúp nhận diện tổng thể, có thể phân tích điểm mạnh, điểm yếu đến từng hoạt động, lĩnh vực của cơ sở giáo dục đại học.
Kết quả gắn sao các trường theo các tiêu chuẩn và tiêu chí của hệ thống xếp hạng UPM.
Theo kết quả đánh giá năm đầu tiên của UPM với 30 đại học Việt Nam và ASEAN, các đại học đạt tiêu chuẩn 5 sao gồm: Đại học Khoa học Tự nhiên và Đại học Công nghệ (thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội), Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Kasetsar (Thái Lan).
Nhóm trường định hướng nghiên cứu đạt tiêu chuẩn 4 sao gồm: Đại học Y Dược, Khoa học, Sư phạm (trực thuộc Đại học Huế), Đại học Sư phạm Hà Nội, Dược Hà Nội, Vinh, Thủy lợi, Mỏ – Địa chất, Giao thông Vận tải, Phenikaa, Đại học Burapha (Thái Lan) và Malang (Indonesia).
Ngoài ra, một số đại học định hướng ứng dụng cũng đạt chuẩn 4 sao, gồm: Đại học Ngoại thương, Học viện Ngoại giao, Đại học Thủ Dầu Một, Quy Nhơn, Nguyễn Tất Thành và Đại học West Visayas (Philippines).
Nhóm tiêu chuẩn ba sao gồm: Đại học Kinh tế (thuộc Đại học Huế), Thành Đô, Nam Cần Thơ, Tây Đô, Phan Thiết và Centro Escalar (Philippines).
Bên cạnh việc gắn sao, UPM chỉ ra nhiều khác biệt giữa các trường đại học ở Việt Nam và trong khu vực ASEAN. Chẳng hạn, các trường đại học trong khu vực chú trọng nhiều hơn đến khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong quản trị chiến lược. Trong khi đó, đa số đại học Việt Nam ít hoặc mới quan tâm đến các vấn đề này.
Tại hội thảo quốc tế về đối sánh chất lượng đại học và ra mắt hệ thống xếp hạng đối sánh UPM diễn ra sáng 18/8, GS Nguyễn Hữu Đức, người sáng lập nhóm nghiên cứu UPM, cho biết top 1.000 đại học thế giới chiếm khoảng 3% số trường đại học. UPM quan tâm đến 97% còn lại với hơn 28.000 trường, gồm đông đảo các trường ở Việt Nam và khu vực. Hệ thống này góp phần giúp các trường xác định, quản trị mục tiêu chiến lược, hướng tới đạt chuẩn top 100 đại học châu Á.
“Các trường đạt chuẩn 5 sao có khả năng tiếp cận nhóm 100 châu Á, có chất lượng hàng đầu quốc gia và bắt đầu có uy tín quốc tế. Các đại học 4 sao là có uy tín trong nước và khu vực. Các trường 3 sao thực hiện tốt chức năng đào tạo theo phân khúc thị trường và có thể tham gia vào việc trao đổi sinh viên trong khu vực”, ông Đức nói.
Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ chúc mừng nhóm nghiên cứu của Đại học Quốc gia Hà Nội do GS Nguyễn Hữu Đức (phải) đứng đầu. Ảnh: VNU.
Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ đánh giá việc xây dựng và vận hành hệ thống như bộ chỉ số UPM có rất nhiều ý nghĩa. Trước hết, nó là trung tâm dữ liệu và phân tích, hỗ trợ tư vấn cho hệ thống giáo dục đại học quốc gia cũng như các trường trong nước và khu vực.
Theo ông Nhạ, các cơ sở giáo dục đại học có thể sử dụng tiêu chí của UPM để tự đánh giá kết quả hoạt động, đồng thời sử dụng UPM như một công cụ để quản trị chiến lược, phát triển thương hiệu, đối tác. Người học có được thông tin chính xác về các trường để có thể lựa chọn trường, lĩnh vực, ngành nghề đào tạo phù hợp với năng lực, sở trường. Người sử dụng lao động có cơ sở để xây dựng chiến lược nhân sự, kế hoạch tuyển dụng và hợp tác chuyển giao tri thức.
TS Choltis Dhirathiti, Giám đốc điều hành mạng lưới các trường đại học Đông Nam Á (AUN), cho biết Ban thư ký AUN ủng hộ UPM bởi đã mở ra một hướng tiếp cận mới trong lĩnh vực đối sánh chất lượng đại học, với 8 nhóm tiêu chuẩn cùng 54 tiêu chí có tính tổng hợp cao.
Ban thư ký AUN đã giới thiệu UPM tới các trường đại học trong cộng đồng ASEAN và hiện có hơn 10 trường trong khu vực tự nguyện tham gia hệ thống đánh giá này, trong đó có 5 trường đã cung cấp đủ dữ liệu để UPM thẩm định, đánh giá và gắn sao.
