16h ngày 14/7 (giờ Mỹ), Nguyễn Thị Thiên Kim cười lớn khi đọc tin Nhà Trắng hủy kế hoạch trục xuất du học sinh nếu học online 100% vào kỳ mùa thu tới.
“Em thực sự rất vui, cảm giác sung sướng như bắt được vàng”, Thiên Kim, 20 tuổi, sinh viên Sacramento City College, bang California, nói. Nếu theo thông báo ngày 6/7 của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE), hôm nay Kim phải đăng ký xong các lớp học trực tiếp. Nhưng bây giờ em có thể yên tâm học online tất cả lớp đã đăng ký trong kỳ mùa thu tháng 9.
Những ngày qua, trong khi đợi email phản hồi và quyết định từ Sacramento City College, Kim không tìm chuyến bay về Việt Nam vì nghĩ đó là đường cùng. Các chuyến bay hiện tại chỉ là cứu trợ, phải đăng ký và chờ đợi rất lâu mới đến lượt. Cô gái quê TP HCM tìm hiểu thêm các trường tổ chức học kết hợp trực tiếp và online để chuyển hướng theo lời khuyên của ICE, nhưng không vội vàng đăng ký ngay vì trường em học thông báo đang làm việc với chính quyền.
Nỗi lo phải chuyển trường hoặc bị trục xuất được cởi bỏ, Kim dự định tiếp tục đăng ký học online nốt môn cuối cùng vào kỳ mùa thu để hoàn thành hai năm cao đẳng, sau đó học chuyển tiếp lên đại học để lấy bằng cử nhân. Khi Việt Nam mở lại đường bay quốc tế, nữ sinh sẽ tìm vé rẻ, mong có thể về ăn Tết với gia đình và học online hết kỳ xuân năm sau.
Thiên Kim hiện học cao đẳng tại bang California. Ảnh: Nhân vật cung cấp.
Nhận được thông báo từ Nhà Trắng, Minh Thư, 19 tuổi, sinh viên Texas Woman’s University, bang Texas, gọi điện ngay cho bố mẹ ở quê nhà dù đang là đêm. “Chắc Việt Nam cũng sớm nhận được tin tức, nhưng em vẫn muốn gọi điện để bố mẹ bớt lo lắng”, nữ sinh kể.
Suốt 10 ngày sống trong nỗi lo bị trục xuất, Thư gần như không thể chú tâm học tập. Ngoài thời gian học trực tuyến, nữ sinh lại lên các hội nhóm của sinh viên để cập nhật tin tức và chờ email từ nhà trường. “Mọi suy nghĩ trong em chỉ là được học tiếp hay phải trở về nước”, Thư bộc bạch.
Trước đó, Minh Thư cùng du học sinh tại Mỹ đã ký đơn kiến nghị lên Nhà Trắng cho phép du học sinh hoàn thành chương trình học tại Mỹ thay vì bị ép về nước. Sau gần 2 ngày, đơn kiến nghị thu được hơn 160.000 chữ ký.
Thức dậy lúc 8h ngày 15/7 tại quê nhà Đà Nẵng, Nguyễn Ánh, sinh viên năm hai một trường thuộc hệ thống California State University (bang California) ngỡ như đang nằm mơ khi đọc được tin Mỹ hủy kế hoạch cấm du học sinh ở lại nếu học online 100% vào kỳ mùa thu. Để chắc chắn, Ánh đọc lại một lần nữa những dòng thông tin trên tờ Washington Post. “Em đã hy vọng và vẫn luôn chờ đợi động thái này của chính quyền nhưng không ngờ nó đến nhanh thế”, Ánh nói.
Giống như nhiều du học sinh Việt tại Mỹ, Ánh lựa chọn về nước vào cuối tháng 3 khi Covid-19 bùng phát. Do trường chuyển sang học online, lại bị lệch múi giờ, Ánh thường xuyên phải ngủ ngày học đêm nhưng em chấp nhận vì được an toàn, thoải mái hơn khi ở bên gia đình. Cuối tháng 5, trường của Ánh lên kế hoạch giảng dạy cho kỳ mùa thu. Do Covid-19 ở Mỹ vẫn diễn biến phức tạp, có thời điểm tăng hơn 60.000 ca mắc mới một ngày, trường quyết định áp dụng ba hình thức là dạy trực tiếp, hybrid (kết hợp trực tiếp và online) và online 100%.
Ở Việt Nam vẫn là lựa chọn an toàn, hơn nữa đường bay sang Mỹ rất hiếm, Ánh bàn với gia đình và đăng ký học online 5 lớp với 15 tín chỉ cho kỳ mùa thu. Em đã đóng học phí gần 10.000 USD cùng bảo hiểm 6 tháng gần 900 USD. Sẽ rất tệ nếu việc học online 100% khiến du học sinh không thể quay lại Mỹ nên Ánh tích cực tìm giải pháp, trong đó ký đơn đề nghị trên web của Nhà Trắng.
“Em đã làm tất cả những gì có thể để góp tiếng nói cùng cộng đồng sinh viên quốc tế. Việc chính sách thay đổi giúp em có thêm bài học là nên hành động, thể hiện quan điểm của mình. Dù nhỏ nhoi, nó cũng có thể góp phần tạo ra những thay đổi to lớn”, Ánh chia sẻ.
Khác với tâm trạng lo lắng của du học sinh ở Mỹ, Trần Xuân Tùng (19 tuổi, Hà Nội), người mới trúng tuyển Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) giữa tháng 3, luôn tin tưởng thông báo của ICE sẽ bị hủy bởi các trường và cộng đồng du học sinh phản đối mạnh mẽ. MIT, ngôi trường em nhập học vào tháng 8, cùng Đại học Harvard đứng ra khởi kiện chính phủ vì chính sách bất lợi cho du học sinh.
Hôm nay, Tùng nhận được thư chia vui của MIT. Trong thư, trường cảm ơn sinh viên quốc tế luôn đồng hành, đồng thời khẳng định sẵn sàng bảo vệ du học sinh nếu ICE có các chính sách bất lợi. “Em rất yên tâm trước những động thái tích cực và nhanh chóng từ trường”, Tùng nói. Tuy nhiên, nam sinh vẫn cần chờ đợi tin tức từ trường và chính phủ bởi “chưa thể nói trước điều gì khi chưa nhập học”. Em hy vọng Covid-19 ở Mỹ lắng xuống để sang Mỹ nhập học vào tháng 8. Trường hợp phải học online tại Việt Nam, Tùng vui vẻ chấp nhận.
Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) ngày 6/7 thông báo du học sinh tại Mỹ sẽ phải về nước nếu chương trình đang theo học chuyển sang dạy online 100% vào mùa thu tới. Người ở lại bị coi là cư trú bất hợp pháp. Thay đổi trên áp dụng với nhóm sinh viên quốc tế theo học các chương trình có cấp bằng, chứng chỉ ở Mỹ đang giữ visa F-1 và M-1. Sáng 15/7 theo giờ Việt Nam, Nhà Trắng thông báo sẽ hủy áp dụng chính sách trên.
Theo báo cáo hàng năm Open Doors của Viện Giáo dục quốc tế (IIE) được Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam thông báo vào cuối năm 2019, Việt Nam có 24.390 du học sinh học tập tại Mỹ, đứng thứ sáu trong những nước có số sinh viên du học Mỹ nhiều nhất, trong đó 69,9% học đại học, 15,2% sau đại học, 10,2% tham gia thực tập không bắt buộc và 4,6% còn lại theo học các chương trình không cấp bằng. Hiện, Việt Nam chưa mở đường bay quốc tế do ảnh hưởng của Covid-19.
