Theo thống kê của Bộ Tài chính, 7 tháng qua, tổng thu ngân sách đạt 51,6%, giảm mạnh so với cùng kỳ. Trong khi đó, tổng chi ngân sách bằng 49%, tăng 10,9% so với 7 tháng năm 2019. Thực trạng này đều xuất phát từ tác động tiêu cực của dịch Coѵīɗ-19.
48 địa phương thu thấp hơn cùng kỳ
Tổng thu cân đối ngân sách nhà nước thực hiện 7 tháng đạt 779,8 nghìn tỷ đồng, bằng 51,6% dự toán, giảm 13,1% so với cùng kỳ năm 2019. Ngân sách Trung ương ước đạt 48,3% dự toán; ngân sách địa phương ước đạt 55,8% dự toán.
Nhìn cụ thể vào cơ cấu thu có thể thấy, thu nội địa 7 tháng qua ước đạt 649,9 nghìn tỷ đồng, bằng 51,4% dự toán, giảm 10,6% so cùng kỳ năm 2019.
Thực hiện chủ trương của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã đּề xuất các giải pháp ưu đãi miễn, giảm, gia hạn thuế và các khoản thu ngân sách nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh.
Thời gian qua, cơ quan thuế đã tập trung thực hiện các giải pháp này, đặc biệt là gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất nhằm tháo gỡ/hỗ trợ khắc phục khó khăn cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh ứng phó với dịch bệnh theo Nghị định số 41/2020/NĐ-CP ngày 8/4/2020 của Chính phủ.
Ước tính cả nước có 28/63 địa phương thu nội địa đạt trên 58% dự toán (không kể thu tiền sử dụng đất có 16/63 địa phương thu nội địa đạt trên 58% dự toán); 15/63 địa phương thu cao hơn so cùng kỳ, 48 địa phương thu thấp hơn so cùng kỳ.
Bên cạnh đó, cơ quan thuế cũng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, tránh việc lợi dụng chính sách để trục lợi từ ngân sách nhà nước; xử lý nghiêm các vi phạm về thuế.
Trong 7 tháng đầu năm, cơ quan thuế đã thực hiện khoảng 32,8 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra thuế; tổ chức kiểm tra khoảng 301,4 nghìn hồ sơ khai thuế, kiến nghị xử lý thu vào ngân sách và giảm lỗ gần 30 nghìn tỷ đồng, trong đó thu vào ngân sách nhà nước 10,9 nghìn tỷ đồng. Thực thu vào ngân sách nhà nước 5,148 nghìn tỷ đồng.
Thu từ dầu thô 7 tháng thu ước đạt 23 nghìn tỷ đồng, bằng 65,4% dự toán, giảm 32,6% so với cùng kỳ năm 2019. Giá dầu thô thanh toán bình quân đạt 48,3 USD/thùng, thấp hơn 11,7 USD/thùng so với giá dự toán, bằng khoảng 70,5% so với cùng kỳ năm 2019; sản lượng ước đạt 5,5 triệu tấn, bằng 61,8% kế hoạch, bằng 79,5% so với cùng kỳ năm 2019.
Thu từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt 106,47 nghìn tỷ đồng, bằng 51,2% dự toán, giảm 20,5% so với cùng kỳ năm 2019, trên cơ sở tổng số thu thuế ước đạt 175 nghìn tỷ đồng, bằng 51,8% dự toán, giảm 15,3% so với cùng kỳ năm 2019; hoàn thuế giá trị gia tăng theo chế độ khoảng 68,53 nghìn tỷ đồng.
Dưới tác động tiêu cực của đại dịch Coѵīɗ-19, cầu hàng hóa sụt giảm khiến hoạt động thông quan hàng hóa khó khăn. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa 7 tháng đầu năm ước đạt 285,1 tỷ USD, giảm 1,3% so với cùng kỳ năm 2019, trong đó kim ngạch nhập khẩu một số mặt hàng có số thu ngân sách lớn giảm, như: xăng dầu các loại giảm 48,7%, ô tô nguyên chiếc giảm 47,6%, sắt thép giảm 14,1%, máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng giảm 4,2%,… đã tác động làm giảm thu ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu.
Vẫn đảm bảo cân đối ngân sách
Tổng chi ngân sách nhà nước 7 tháng đạt 855,5 nghìn tỷ đồng, bằng 49% dự toán, tăng 10,1% so với cùng kỳ năm 2019.
Đến nay, ngân sách nhà nước đã chi khoảng 17,67 nghìn tỷ đồng cho công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Coѵīɗ-19, trong đó: chi cho công tác phòng, chống dịch khoảng 5,37 nghìn tỷ đồng; chi hỗ trợ cho 12,4 triệu đối tượng bị ảnh hưởng của đại dịch Coѵīɗ-19 theo Nghị quyết số 42/NQ-CP của Chính phủ khoảng 12,3 nghìn tỷ đồng. Bên cạnh đó, đã thực hiện xuất cấp khoảng 13,6 nghìn tấn gạo dự trữ quốc gia để cứu trợ, cứu đói cho nhân dân, khắc phục hậu quả thiên tai và giáp hạt đầu năm.
Chi đầu tư phát triển đạt gần 192 nghìn tỷ đồng, bằng 40,8% dự toán song vẫn ở mức thấp so với yêu cầu. Chi trả nợ lãi đạt 68,27 nghìn tỷ đồng, bằng 57,8% dự toán, xấp xỉ cùng kỳ năm 2019.
Chi thường xuyên đạt 589,8 nghìn tỷ đồng, bằng 55,8% dự toán, tăng 4,2% so với cùng kỳ năm 2019, chủ yếu do chi khoảng 17,67 nghìn tỷ đồng cho công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Coѵīɗ-19.
Nhìn chung, ngân sách nhà nước đã đáp ứng các nhiệm vụ chi ngân sách trong tháng 7 và 7 tháng đầu năm theo dự toán và các nhiệm vụ đột xuất phát sinh phòng chống thiên tai, dịch bệnh.
Thực hiện Nghị quyết 122/2020/QH14 kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV ngày 19/6/2020 và Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ, Bộ Tài chính đã ban hành văn bản hướng dẫn các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện cắt giảm tối thiểu 70% kinh phí hội nghị, công tác trong và ngoài nước còn lại của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương và tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2020, đặc biệt là các khoản chi mua sắm chưa thực sự cần thiết.
Như vậy, cân đối ngân sách trung ương và ngân sách các cấp địa phương vẫn đang được đảm bảo. Tính đến ngày 28/7/2020, Bộ Tài chính đã thực hiện phát hành 154,68 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ theo kế hoạch năm 2020 để chi trả nợ trái phiếu đến hạn và để nhận nợ với Bảo hīểּm xã hội Việt Nam theo Nghị quyết của Quốc hội (9.090 tỷ đồng), với kỳ hạn bình quân 13,41 năm, lãi suất bình quân 2,96%/năm (bình quân năm 2019 là 4,51%/năm).
