Tập đoàn nước ngọt Pepsi từng sở hữu lực lượng hải quân hùng hậu nhờ một thỏa thuận bất ngờ với Liên Xô.
Hãng đồ uống và thực phẩm Pepsi hiện đạt giá trị vốn hóa 187,7 tỷ USD. Theo CNBC, trong quý vừa qua, doanh số của Pepsi sụt giảm 3% vì dịch Coѵīd-19 ảnh hưởng đến thị trường nước giải khát. Tuy nhiên, mảng kinh doanh đồ ăn của Pepsi vẫn phát triển tốt.
Ở thời điểm này, ít người nhớ rằng trong thập niên 1980, đối thủ của Coca-Cola từng sở hữu lực lượng hải quân hùng hậu thông qua một thỏa thuận chưa từng có với Liên Xô.
Năm 1959, Mỹ tổ chức Triển lãm Quốc gia Mỹ tại Moscow. Tại đó, một loạt các sản phẩm đặc trưng văn hóa phương Tây được trưng bày như xe hơi, thời trang, mô hình nhà kiểu Mỹ và cả các gian hàng của nhà tài trợ như Disney, Dixie Cup, IBM và Pepsi. Phó tổng thống Mỹ Richard Nixon tham dự sự kiện.
Tại đây, Phó tổng thống Nixon và nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev luận nảy lửa về nhiều vấn đề của hai nước. Phó chủ tịch Pepsi lập tức can thiệp bằng cách đặt một chai Pepsi vào tay nhà lãnh đạo Khrushchev.
Trên thực tế, đó là tình huống được dày công sắp đặt từ trước. Đêm trước đó, Giám đốc Pepsi Donald M. Kendall đến gặp Phó tổng thống Nixon tại Đại sứ quán Mỹ và nhờ ông Nixon đưa nhà lãnh đạo Khrushchev tới gian hàng của Pepsi. Ông khẳng định sẽ “đặt một chai Pepsi vào tay ông Khrushchev”.
Đây là một chiến thắng vẻ vang của Giám đốc Kendall. Sáu năm sau đó, ông trở thành CEO Pepsi. Năm 1972, ông đưa nước ngọt Pepsi tới Liên Xô. Tuy nhiên, Pepsi đối mặt với một vấn đề lớn. Đó là việc Liên Xô thanh toán tiền hợp đồng như thế nào.
Đồng rúp của Liên Xô không được công nhận trên thị trường quốc tế. Luật pháp Liên Xô cũng cấm đưa đồng nội tệ ra nước ngoài. Do đó, Liên Xô và Pepsi ký thỏa thuận trao đổi giữa nước ngọt và vodka. Theo đó, Pepsi được quyền phân phối vodka Stolichnaya tại Mỹ.
Tính đến cuối thập niên 1980, người dân Liên Xô tiêu thụ khoảng 1 tỷ chai Pepsi mỗi năm. Năm 1988, quảng cáo Pepsi lần đầu tiên được phát sóng trên truyền hình ở Liên Xô. Tuy nhiên, Mỹ bắt đầu tẩy chay các sản phẩm Liên Xô vì chiến tranh Afghanistan.
P
Phó tổng thống Mỹ Richard Nixon và nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev cùng Pepsi tại gian hàng ở Triển lãm quốc gia Mỹ. Ảnh: Alamy.
Thị trường Mỹ không còn tiếp nhận vodka Liên Xô. Đến đầu năm 1989, Pepsi và Liên Xô ký thêm một thỏa thuận khác gây kinh ngạc. Theo đó, Pepsi trở thành trung gian tiếp nhận 17 tàu ngầm và 3 tàu chiến Liên Xô, bao gồm một tàu khu trục.
Đổi lại, Pepsi cung cấp cho Liên Xô lượng nước ngọt trị giá 3 tỷ USD. Với thỏa thuận này, trong một quãng thời gian ngắn, Pepsi trở thành lực lượng hải quân hùng mạnh thứ sáu trên thế giới.
Sau đó, Pepsi bán số tàu ngầm và tàu chiến này cho một công ty Thụy Điển để khai thác phế liệu.
