Ông Hồ Thanh Bình (Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, Bộ GD-ĐT) nhìn nhận tết của người Việt thể hiện chữ “lễ” nhiều hơn là coi tết như một kỳ nghỉ. “Nghĩa là phải có những nghi thức không thể xóa bỏ. Nó mang tính văn hóa pha chút tâm linh của người Việt Nam ta. Phải có các nghi lễ cúng tổ tiên, phải có lì xì, có hoa đào, bánh chưng, mừng thọ người già mừng tuổi trẻ nhỏ. Phải thực hiện những thứ kiêng kỵ ngày đầu năm… Giá trị của tết nằm ở đó. Thông qua tất cả, chúng ta đều có thể hướng trẻ đến những giá trị tinh thần đáng quý mà tết mang lại. Đó là sự sum vầy, là sự yêu thương, quan tâm tới nhau, hướng về tổ tiên, là ước vọng, mong chờ một năm mới tốt đẹp hơn năm cũ”.
Theo ông Bình, ngày tết, những đứa con từ phương xa trở về, không còn gì vui hơn khi cha mẹ cùng con dọn dẹp nhà cửa, cùng đi chợ sắm sửa trang trí, cùng làm một mâm cơm cúng, cùng thay nhau trông nồi bánh chưng, trẻ nhỏ thì làm việc nhỏ. Đến thời khắc thiêng liêng của giao thừa, mọi người mừng tuổi nhau và chúc nhau những điều tốt đẹp… Đó chính là bài học thực tế sinh động nhất về sự gắn bó, sẻ chia, yêu thương, sum họp.
Bà Nguyễn Thị Minh Đăng, một chuyên gia về trí tuệ cảm xúc tại TP.HCM, từng thiết kế một chương trình tìm hiểu về tết cho trẻ em tiểu học. “Những giá trị của tết thì có rất nhiều, nhưng sự sum vầy, đoàn viên giữa các thành viên trong gia đình, dòng họ vẫn là nét nổi bật nhất khi tết về. Chúng ta kết thúc một năm cũ bằng sự hội tụ đông đủ của tất cả mọi người trong nhà, ngồi lại với nhau để cùng chúc cho nhau những điều tốt đẹp trong năm mới. Sáng mùng 1, người lớn lì xì cho trẻ, nhưng trẻ cũng phải cung kính lì xì và kính chúc ông bà cha mẹ khỏe mạnh, sống lâu… Qua đó, chúng ta dạy trẻ tinh thần dù đi đâu, ở đâu, xa xôi thế nào thì cũng luôn hướng về gia đình, hướng về tổ tiên, biết tri ân, trân trọng ông bà, cha mẹ…”.
Tiến sĩ xã hội học – thạc sĩ tâm lý Phạm Thị Thúy, giảng viên Học viện Hành chính quốc gia, phân viện tại TP.HCM, cho rằng có rất nhiều bài học mà cha mẹ có thể dạy trẻ trong dịp tết. Thứ nhất là dạy trẻ cách dọn dẹp, trang trí nhà cửa sạch sẽ, gọn gàng và đẹp mắt bằng cách làm những việc vừa sức như lau dọn đồ chơi, bàn ghế… Tiếp đến là dạy con biết tri ân tổ tiên thông qua cách sửa soạn mâm cúng, trân trọng ông bà, cha mẹ, thầy cô thông qua việc nhận lì xì và chúc tết.
