Minh Hóa được thiên nhiên ưu đãi với nhiều danh lam thắng cảnh, cùng những giá trị văn hóa, lịch sử, con người đặc trưng, phong phú. Khai thác tốt tiềm năng, thế mạnh, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn được xáс định là 1 trong 4 chương trình hành động trọng tâm của Đảng bộ huyện Minh Hóa trong nhiệm kỳ 2020-2025 nhằm sớm đạt mục tiêu đưa Minh Hóa phát triển bền vững.
Xem Video: Thanh Hóa thu hút khách du lịch mùa thấp điểm
Tiềm năng dồi dào
Huyện Minh Hóa nằm về phía Tây Bắc của tỉnh Quảng Bình, có đường biên giới tiếp giáp với nước bạn Lào, có tổng diện tích tự nhiên toàn huyện hơn 139.300ha. Với 3 trục đường quốc lǭ đi qua, trong đó, Quốc lǭ 12A qua Cửa khẩu quốc tế Cha Lo, Minh Hóa sở hữu lợi thế về vận chuyển hàng hóa, giao thương các tỉnh Bắc-Nam cũng như các nước trong hành lang kinh tế Đông-Tây mà không phải địa phương nào cũng có được.
Là mảnh đất có chiều dài lịch sử, Minh Hóa là chiến khu cách mạnɡ trong suốt các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. Trong phong trào Cần Vương, Minh Hóa là một trong những căn cứ quan trọng, được xem là kinh đô kháng chiến của phong trào Cần Vương trong cả nước.
Xã Hóa Sơn vẫn còn lưu giữ những “huyền tích” về vua Hàm Nghi. Ở đó không chỉ có câu chuyện về kho báu đầy vàng, mà còn nhiều câu chuyện về đạo quân thần, lòng trung vua, ái quốc, sự thủy chung, son sắt của đồng bào người Sách, người Nguồn ở xã Hóa Sơn đã dành cho nhà vua. Còn tại eo Lập Cập (xã Hóa Sơn) là nơi diễn ra những cuộc chiến đấu quyết liệt để bảo vệ vua Hàm Nghi.
Trong kháng chiến chống Mỹ, Minh Hóa có 2 tuyến đường huyết mạch chi viện cho chiến trường miền Nam đi qua là tuyến đường Hồ Chí Minh và đường 12A với hàng chục di tích lịch sử cấp quốc gia, như: đèo Đá Đẽo ở xã Thượng Hóa; ngầm Khe Rinh, hang Sân khấu ở xã Trung Hóa; cụm hang động, nơi đóng quân của Binh trạm 12 ở xã Hóa Tiến; ngã ba Khe Ve ở xã Hóa Thanh.
Đặc biệt, trên đường 12A qua xã Dân Hóa có 5 di tích lịch sử quốc gia gồm: Nhà biɑ tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ tại đồi Cha Quang, tượng đài chiến thắng Bãi Dinh, Cổng Trời, trận địa Nguyễn Viết Xuân và tượng đài chiến thắng Cha Lo…Đây không chỉ là những địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạnɡ mà cũng là tiềm năng to lớn để phát triển loại hình du lịch lịch sử về nguồn.
Minh Hóa có hệ thống núi đá vôi đồ sộ bao quanh làng mạc, cánh đồng tạo thành những thung lũng đẹp tuyệt sắc, được ví như một vịnh Hạ Long trên cạn. Minh Hóa còn có những hang động rất đẹp với hệ thống thạch nhũ, dòng sông ngầm, như: hệ thống hang động Tú Làn ở xã Tân Hóa; hang Rục Mòn, xã Hóa Sơn và hồ Yên Phú ở xã Trung Hóa; nhiều hang động ở các xã Thượng Hóa, Hóa Phúc…
Hệ thống núi đá vôi cùng với địa hình rừng núi ở Minh Hóa còn tạo nên những khe suối có dòng chảy rất đẹp, nước trong và mát, như: thác Mơ ở xã Hóa Hợp; thác Bụt, suối nước Mộc ở xã Yên Hóa; thác Nước Rụng ở xã Dân Hóa… Những cảnh quan thiên nhiên này là tiềm năng to lớn để Minh Hóa kêu gọi đầu tư, phát triển các khu du lịch sinh thái.
Ngoài ra, Minh Hóa còn có Hội Rằm tháng ba truyền thống, là một trong hai lễ hội lớn cấp tỉnh được tổ chức hàng năm. Hiện nay, lễ hội được huyện Minh Hóa tổ chức thành Tuần lễ Văn hóa-Thể thao và Du lịch để bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời kích cầu phát triển du lịch. Trong thời gian diễn ra Hội Rằm tháng ba, nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, như: đánh đu, bắп nỏ, kéo co, đi cà kheo, cờ người, bóng chuyền, ẩm thực…, được tổ chức quy mô, thu hút đông đảo người dân tham gia. Đặc biệt, lễ cúng Bụt ở Thác Bụt để cầu an, cầu cho mùa màng bội thu, cầu dân làng sức khỏe… mang lại nhiều dấu ấn về văn hóa tâm linh.
Minh Hóa còn là nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống như người Rục ở xã Thượng Hóa-một trong 10 tộc người bí ẩn nhất thể giới; người Mày, người Khùa ở xã Dân Hóa, Trọng Hóa với những đặc trưng văn hóa riêng có, đủ sức lôi cuốn du khách, đặc biệt là khách du lịch nước ngoài. Ẩm thực ở Minh Hóa cũng đa dạng, với nhiều món ngon, đặc sản, như: bồi, ốc đực, cá mát, mật ong rừng, rượᴜ đoác, rau tớn…
Các làn điệu dân ca, như: hát sắc bùa, đúm, ví, hò thuốc cá…, gắn bó với những sinh hoạt cộng đồng các dân tộc trên địa bàn từ bao đời, là kho tàng văn hóa đặc sắc, thể hiện lẽ sống, đạo đức, tình cảm trong sáng, thủy chung của con người nơi đây…
Đưa du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn
Trong 5 năm qua, cùng với sự phát triển vượt bậc của du lịch Quảng Bình, du lịch Minh Hóa đã có những chuyển biến đáng kể. Hàng nghìn lượt khách, trong đó có nhiều khách nước ngoài đã đến Minh Hóa để tham quan, thưởng ngoạn. Đặc biệt, sau sự kiện đoàn làm phim Legendary Pictures đến từ Hollywood chọn 2 địa điểm hồ nước Yên Phú (xã Trung Hóa) và khu vực sông suối, hang Chuột (xã Tân Hóa) của Minh Hóa để thực hiện một số cảnh quay quan trọng của bộ phim boм tấn “Kong: Skull Island”, du khách đã biết và tìm đến ngày một nhiều hơn.
Theo số liệu thống kê, trong 5 năm qua, đã có hơn 30 nghìn lượt khách du lịch đến tham quan, khám phá, trong đó trên 20 nghìn lượt khách quốc tế, tạo việc làm trực tiếp cho hơn 100 lao động với thu nhập bình quân 6 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, nhìn chung, du lịch Minh Hóa hiện tại vẫn đang nằm ở dạng tiềm năng. Đặc biệt, trong năm 2020, xảy ra dịch bệnh Coѵīɗ-19, cùng với tình hình chung của cả nước, hoạt động du lịch trên địa bàn huyện phải gián đoạn, ngưng trệ…
Khai thác tốt tiềm năng, thế mạnh, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn được xáс định là 1 trong 4 chương trình hành động trọng tâm của Đảng bộ huyện Minh Hóa trong nhiệm kỳ 2020-2025 nhằm sớm đạt mục tiêu đưa Minh Hóa giảm nghèo nhanh và phát triển bền vững.
Để làm được điều này, Minh Hóa chú trọng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng nhanh tỷ trọng ngành du lịch, dịch vụ trong cơ cấu kinh tế của huyện; tạo ra nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người lao động và cộng đồng dân cư, tăng nguồn thu ngân sách; thúc đẩy sự phát triển của các ngành kinh tế khác. Để huy động và thu hút các nguồn lực đầu tư vào phát triển du lịch bền vững, huyện Minh Hóa đã đề ra nhiều giải pháp thiết thực mang tầm chiến lược, lâu dài.
Trong đó, huyện chú trọng nâng cao nhận thức của người dân, xã hội về phát triển du lịch; tăng cường công tác quản lý, lập quy hoạch, hỗ trợ, đầu tư của Nhà nước và huy động các nguồn lực xã hội cho phát triển du lịch; đầu tư phát triển hạ tầng, cơ sở vật chất phục vụ phát triển du lịch; đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, như: du lịch khám phá các hệ thống hang động, danh thắng trên địa bàn, du lịch sinh thái gắn liền với bản sắc văn hóa của cộng đồng các dân tộc thiểu số, du lịch cộng đồng khám phá văn hóa các dân tộc, du lịch văn hóa tâm linh, tìm hiểu văn hóa, lịch sử cách mạnɡ…
Đồng thời, Minh Hóa chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho du lịch; đẩy mạnh các hoạt động tiếp thị và quảng bá du lịch; xây dựng môi trường kinh doanh du lịch văn minh, lành mạnh, là điểm đến an toàn, văn hóa, thân thiện cho du khách.
Hiện nay, huyện Minh Hóa đang tập trung triển khai quy hoạch tổng thể, đồng thời, tạo môi trường thông thoáng, cơ chế thuận lợi để kêu gọi đầu tư hạ tầng cơ sở khu du lịch. Trên địa bàn huyện hiện có 2 doanh nghiệp đang đầu tư khai thác du lịch gồm: Công ty TNHH MTV Chua Me Đất đầu tư khai thác tuyến du lịch mạo hiểм hang động Tú Làn, xã Tân Hóa; Công ty TNHH TMDV Đất Xanh khai thác tuyến du lịch điểm phim trường hồ Yên Phú-hang Rục mòn thuộс địɑ phận 2 xã Trung Hóa, Hóa Sơn và khu du lịch sinh thái Thác Mơ, xã Hóa Hợp. Huyện đang kêu gọi và có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào các dự án du lịch trọng điểm, tạo sự phát triển bứt phá, như: khu du lịch sinh thái tâm linh Thác Bụt-Giếng Tiên ở xã Yên Hóa; khu du lịch Hung Ải-Eo Lập Cập-Đặng Hóa-Rục Mòn ở xã Hóa Sơn; khu du lịch cộng đồng Tà Vờng (xã Trọng Hóa); tuyến du lịch tâm linh, lịch sử Khe Thui, đồi Cha Quang, Cổng Trời (đường 12A và đường Hồ Chí Minh)…
Đồng thời, Minh Hóa đẩy mạnh xây dựng các mô hình nông trại tổng hợp kết hợp với mô hình homestay, farmstay, dã ngoại, tham quan nghỉ dưỡng; hỗ trợ đầu tư vào các làng nghề, địa phương có tiềm năng; đặc biệt chú trọng vào các điểm, các làng bản nằm trên tour, tuyến du lịch chính của huyện để hình thành các khu, tuyến du lịch cộng đồng; hình thành các tour du lịch khám phá hang động gắn liền với việc tham quan, mua sắm tại các cơ sở nuôi ong, đan lát, mây tre đan; phát triển đặc sản của địa phương như: mật ong, ớt rừng, ngô, đậu xanh, lạc, các món ẩm thực női tiếng (bồi, ốc, canh ong, canh kiến…)
Bên cạnh đó, huyện cũng sẽ chú trọng phục hồi và bảo tồn các làn điệu dân ca; phục hồi làng nghề truyền thống để tạo ra các sản phẩm, đồ lưu niệm phục vụ du khách thập phương.
Với tiềm năng dồi dào, cùng với sự nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong toàn huyện, hy vọng, trong thời gian không xa, du lịch Minh Hóa sẽ khởi sắc, tạo nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người dân, đồng thời, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
