Mới đây, trước sự xuống cấp đáng báo động của di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia đình Hội Thống (thôn Phú Quý, xã Xuân Hội, H.Nghi Xuân, Hà Tĩnh), chính quyền xã đã phải làm tờ trình gửi cấp trên xin kinh phí để tôn tạo, sửa chữa. Tuy nhiên, do phải chờ cơ quan quản lý về thẩm định, xét duyệt nên ngôi đình hơn 350 tuổi mang kiến trúc độc đáo của thời Nguyễn này vẫn chưa được sửa chữa.
Cụ Nguyễn Văn Đào (80 tuổi, người trông coi đình Hội Thống) cho biết đình được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào năm 1995 và nhiều lần được chính quyền địa phương cho trùng tu.
“Hầu như toàn bộ kết cấu của đình đã bị xuống cấp. Nghiêm trọng nhất là phần mái ngôi nhà hạ điện bị võng xuống do hệ thống kèo bị mối mọt và các cột trụ chịu lực bị nứt giữa thân do quá lâu đời. Các hạng mục quan trọng này có thể đổ sập bất cứ lúc nào nên rất cần được tu sửa sớm”, ông Đào lo lắng nói.
Một di tích khác cũng đang “kêu cứu” vì sự xuống cấp là đình làng Trường Lưu ở thôn Tân Tiến, xã Kim Song Trường, H.Can Lộc. Đình làng này được xây dựng cách đây hơn 300 năm trước, đến năm 2008 thì được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Ông Nguyễn Quốc Sơn, Phó chủ tịch UBND xã Kim Song Trường, cho hay hệ thống xà gồ, kèo và các cột bằng gỗ mít bị mục không còn khả năng chống đỡ khiến phần mái bị nghiêng ra phía sau. Vào những ngày trời mưa, đình bị dột khắp nơi do mái ngói bị vỡ, thủng nhiều chỗ. Người dân cũng đã tìm cách khắc phục nhưng chỉ là biện pháp tạm thời.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Tùng Lĩnh, Trưởng phòng Quản lý di sản (Sở VH-TT-DL tỉnh Hà Tĩnh), cho hay hầu như năm nào tỉnh Hà Tĩnh cũng trích ngân sách 10 tỉ đồng để tu bổ, tôn tạo lại các di tích lịch sử văn hóa đang bị xuống cấp. Tuy nhiên, mỗi năm có đến khoảng 50 – 60 di tích cần được sửa chữa nên ngân sách duy tu phải chia nhỏ ra.
“Để tu bổ các di tích có hiệu quả thì ngoài ngân sách của tỉnh cấp cho, đơn vị quản lý cần huy động thêm nguồn xã hội hóa và đóng góp của người dân. Tuy nhiên, đây cũng là bài toán khó vì hầu như địa phương nào cũng đang gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, việc duy tu phải đảm bảo giữ được nguyên bản khiến công tác bảo tồn tăng thêm phần khó khăn”, ông Lĩnh nói.
