Indonesia đang đàm phán với chính phủ Mỹ về việc di dời các công ty Mỹ hoạt động ở Trung Quốc sang quốc gia vạn đảo.
Luhut Panjaitan, Bộ trưởng điều phối các vấn đề hàng hải và đầu tư của Indonesia cho biết chính phủ nước này đang giới thiệu một số địa điểm cho các doanh nghiệp Mỹ đến đầu tư. Ví dụ, Khu công nghiệp Kendal ở Trung Java, một đặc khu kinh tế có ưu đãi về thuế và Khu công nghiệp Brebes, một trong 89 dự án ưu tiên quốc gia được lựa chọn bởi Tổng thống Joko Widodo.
Ông Panjaitan nói, khoảng 20 công ty đã bày tỏ quan tâm đến việc di dời hoạt động sang Indonesia.
Người phát ngôn của Bộ nói thêm rằng ông Panjaitan đã có cuộc hội đàm với Giám đốc điều hành Tập đoàn Tài chính Phát triển Quốc tế Mỹ, một cơ quan chính phủ, sau khi Tổng thống Widodo liên lạc với Tổng thống Trump.
Indonesia xếp hạng cao hơn Việt Nam về Chỉ số cạnh tranh công nghiệp (CIP) của Liên hợp quốc. Chi phí lương cho lao động kỹ năng trung bình và thấp của Indonesia thì thấp hơn Việt Nam, theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới.
Tuy nhiên, Indonesia vẫn phải vật lộn để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài. Năm 2018, thu hút FDI của nước này chỉ bằng 1,8% GDP, thấp hơn các đối thủ trong khu vực như Việt Nam, Thái Lan và Malaysia.
Tổng thống Indonesia Joko Widodo,và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP, Reuters.
Tờ Nikkei Asian Review cho biết, tính đến tháng 10/2019, trong số 33 công ty đã chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc, 23 công ty đã chuyển sang Việt Nam, còn lại chuyển sang Malaysia, Thái Lan và Campuchia. “Các doanh nghiệp đang rời khỏi Trung Quốc, nhưng không đến Indonesia vì các nước láng giềng của Indonesia hấp dẫn hơn”, World Bank bình luận.
Ngay cả khi đại dịch thúc đẩy sự dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc, Indonesia vẫn có khả năng bỏ lỡ cơ hội, theo các nhà kinh tế tại Citigroup.
“Các nền kinh tế nhiều khả năng được hưởng lợi là những bên có mức độ xuất khẩu cao tương tự như Trung Quốc và có sẵn chuỗi cung ứng”, báo cáo gần đây của Citigroup cho rằng Việt Nam, Ấn Độ, Malaysia, Đài Loan và Thái Lan có thể là những nơi hưởng lợi ngắn hạn.
Các hãng công nghệ hàng đầu của Mỹ như Microsoft và Google đang tăng cường nỗ lực di dời sản xuất từ Trung Quốc đến địa điểm tiềm năng ở Việt Nam và Thái Lan. Apple sẽ sản xuất hàng triệu tai nghe không dây AirPod tại Việt Nam lần đầu tiên trong quý này.
Yulius Yulius, Giám đốc điều hành văn phòng Jakarta của Tập đoàn tư vấn Boston cho biết, những hạn chế của Indonesia trong mắt các nhà đầu tư là mức độ đảm bảo về lao động và xin giấy phép đất. “Tại Việt Nam, chính phủ có thể bố trí cho bạn đất đai và đảm bảo rất nhiều thứ sẽ được giải quyết”, vị này nói.
Ở Indonesia, “thông thường, bạn phải thực hiện giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp để lấy đất, giấy phép, sắp xếp lao động. Tôi nghĩ rằng đó là sự không chắc chắn lớn khiến nhà đầu tư né tránh Indonesia”, ông giải thích thêm.
Tổng thống Widodo đã đệ trình lên quốc hội một loạt các thay đổi đối với luật lao động vào tháng 2. Nhưng các cuộc thảo luận đã dừng lại vào tháng 4, sau khi hàng ngàn người Indonesia mất việc do Covid-19 và các công đoàn đe dọa sẽ tổ chức các cuộc biểu tình rầm rộ bất chấp các biện pháp giãn cách xã hội.
Sự bùng phát của dịch bệnh cũng có khả năng khiến các nhà đầu tư đánh giá sự sẵn sàng của các chính phủ khi chọn địa điểm di dời. Ông Yulius cho rằng, nếu dịch bệnh xuất hiện trong nhà máy thì sẽ gây tác động lớn. Các quốc gia cần liên lạc và có kế hoạch về cách đối phó, không chỉ với tình hình hiện tại, mà còn làm thế nào để chuẩn bị cho một làn sóng bùng phát dịch tiếp theo.
Indonesia cũng có thể tụt lại phía sau các đối thủ về vấn đề đó. Số ca nhiễm Covid-19 được xác nhận đã tăng vọt ở Indonesia trong tháng 5, lên 25.773 từ 9.771 vào cuối tháng 4, trong khi Việt Nam chỉ tăng nhỏ giọt, lên 328 trường hợp từ 270 cùng giai đoạn, và chưa có trường hợp tử vong.
Indonesia là một “nơi tốt để tái định cư vì chúng tôi là một thị trường tiềm năng với dân số cao nhất Đông Nam Á”, Sanny Iskandar, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Công nghiệp Indonesia cho biết.
Nhưng ông cũng thừa nhận, nước này cần cải thiện về vốn nhân lực, đơn giản hóa giấy phép và quy định. “Các gói cải cách kinh tế đã hứa hẹn cuối cùng không đi đến đâu, gây thất vọng cho các nhà đầu tư cũng như doanh nhân”, ông nói.
Phiên An (theo Nikkei Asian Review)
