Long An Và Khánh Hòa đã làm sai khâu cuối cùng
Như thông tin mà PV Thanh Niên nhận được, tỉnh Long An và Khánh Hòa có động thái yêu cầu 100% học sinh lớp 1 thực hiện duy nhất bộ sách giáo khoa (SGK). Có ý kiến cho rằng Bộ GD-ĐT biết nhưng đã “làm ngơ” cho hai tỉnh này thực hiện?
Tiến sĩ Thái Văn Tài
|
Tại Long An, tỷ lệ các trường chọn bộ SGK Cánh diều đúng như Báo Thanh Niên đã nêu, là khoảng hơn 70%; còn Khánh Hòa thì Bộ chưa nắm được con số cụ thể nhưng bản chất câu chuyện tương tự Long An, phần lớn các trường chọn bộ SGK Kết nối tri thức với cuộc sống nhưng Sở GD-ĐT lại báo cáo với tỉnh và thống nhất 100% các trường thực hiện bộ SGK này.
Những SGK nào được tới 100% trường chọn ?Theo tờ trình của Sở GD-ĐT Long An về kết quả lựa chọn 1 bộ SGK lớp 1 sử dụng trong năm học 2020 – 2021, bộ sách được chọn để dạy học tại 100% trường tiểu học của tỉnh này là Cánh diều. Theo văn bản mà tỉnh Khánh Hòa báo cáo với Bộ GD-ĐT, 100% trường chọn duy nhất bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống của Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục VN. NXB Giáo dục VN cho biết đã nhận kết quả chọn SGK lớp 1 mới của 22 tỉnh, thành. Trong đó, tỷ lệ bình quân chọn sách của NXB này đạt gần 80%. Trong đó, 14 tỉnh chọn SGK của NXB Giáo dục VN, đạt tỷ lệ từ 80% trở lên. Cụ thể, tại các tỉnh Lai Châu, Yên Bái, Khánh Hòa, Quảng Bình, Đắk Nông, 100% chọn sách của NXB này. Quảng Trị là 94%, Trà Vinh 91%, Bến Tre 90%, Nghệ An và Quảng Nam cùng 89%, Cao Bằng 88%, Đắk Lắk và TP.HCM 85%, Kiên Giang 80%. Đơn vị cung cấp bộ sách Cánh diều cũng thông tin: Tại tỉnh Sơn La, 100% các trường chọn SGK 5 môn: toán, đạo đức, âm nhạc, giáo dục thể chất, hoạt động trải nghiệm trong bộ sách này. Phú Thọ 100% các trường chọn SGK 4 môn: tiếng Việt, toán, tự nhiên xã hội, giáo dục thể chất. Thái Nguyên 100% các trường chọn SGK 3 môn: tiếng Việt, toán, tự nhiên xã hội. Nam Định 100% các trường chọn SGK 2 môn tiếng Việt, tự nhiên xã hội.
|
Như vậy, quá trình triển khai, thực hiện chọn SGK thì các trường đều làm đúng theo tinh thần của Nghị quyết 88 của Quốc hội và thông tư hướng dẫn của Bộ GD-ĐT. Tuy nhiên, đến khâu cuối, là khâu tổng hợp kết quả và báo cáo UBND tỉnh, báo cáo Bộ GD-ĐT, thì hai sở này đã làm sai với Thông tư 01 của Bộ GD-ĐT.
Vì vậy, Bộ GD-ĐT đã có ý kiến trực tiếp với địa phương, ở đây là cả lãnh đạo UBND tỉnh và sở GD-ĐT. Cả hai đơn vị này đều phải gửi báo cáo giải trình (chậm nhất ngày 25.5) và bước đầu đã hứa là sẽ thực hiện đúng theo Thông tư 01 của Bộ GD-ĐT, tôn trọng tối đa quyền và kết quả chọn SGK của các nhà trường.
Tôi được biết Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cũng đã trực tiếp có ý kiến với lãnh đạo cao nhất của UBND hai tỉnh về vấn đề này.
Như vậy, khi phát hiện có kết quả bất thường thì Bộ GD-ĐT đã có ý kiến chỉ đạo ngay và kiên quyết yêu cầu các địa phương thực hiện đúng theo các quy định hiện hành. Quan điểm của Bộ GD-ĐT là không có lý do gì để cho phép một địa phương thực hiện duy nhất bộ SGK nào đó trong khi thực tế các trường chọn từ nhiều bộ SGK khác nhau. Do vậy, không thể có chuyện nói rằng Bộ “làm ngơ” cho các địa phương. Chỉ có điều Bộ GD-ĐT phải có các văn bản báo cáo chính thức mới có ý kiến chỉ đạo chính thức.
Hiện nay, Bộ vẫn tiếp cận thông tin chọn SGK qua hồ sơ gốc. Việc bất thường của Long An và Khánh Hòa thì thấy rằng họ sai ở khâu cuối chứ không phải sai ở quy trình.
Còn hiện nay, tình huống có những nơi 100% trường chọn nhiều SGK của một bộ SGK nào đó thì Bộ chỉ có thể xem xét là quy trình đó thực hiện có đúng hay không. Nếu quy trình thực hiện đúng, không có phản ánh nào chính thức về việc các nhà trường vi phạm quy định về lựa chọn SGK của Bộ GD-ĐT thì Bộ phải tôn trọng kết quả chọn SGK đó từ hội đồng chuyên môn của các nhà trường.
Về phía Bộ GD-ĐT, trong thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục giám sát, kiểm tra việc thực hiện SGK lớp 1 mới ở các khâu tiếp theo trên toàn quốc.
Giải pháp nào với SGK được lựa chọn quá ít ?
Trong thời gian chọn SGK lớp 1 ở các địa phương vừa qua, Bộ GD-ĐT có nhận được phản ánh, khiếu nại gì của nhà trường hoặc giáo viên về vi phạm khiến họ không thực sự có quyền chọn SGK theo đúng quy định không, thưa ông?
Với những quyển SGK được chọn quá ít ở một số địa phương thì Bộ có yêu cầu xử lý tình huống này như thế nào?
Trước hết vẫn phải thực hiện theo đúng tinh thần đảm bảo tối đa quyền chọn SGK ở các nhà trường, và quyền lợi của người học. Để nêu rõ trách nhiệm của bên liên quan thì Bộ GD-ĐT đã yêu cầu muộn nhất trước ngày 20.5 này, các bên gồm: nhà xuất bản (NXB) có SGK lớp 1, UBND cấp tỉnh và Sở GD-ĐT phải làm việc đủ 3 bên, cam kết trách nhiệm.
Kết quả chọn SGK của các trường như vậy, các NXB hiện có hai nhiệm vụ phải làm tiếp theo, một là tập huấn giáo viên, hai là cung ứng đầy đủ SGK. Cam kết này phải thể hiện bằng văn bản cụ thể để không dẫn tới tình huống các NXB không cung ứng SGK ở những nơi chọn quá ít bộ/quyển SGK của họ, dẫn tới nhà trường và học sinh bị động, không có SGK để dạy và học. Nếu NXB nào nói vì quá ít mà không thực hiện được thì đúng theo thẩm quyền của UBND tỉnh và sở GD-ĐT phải có phương án dự phòng ngay.
Tìm hiểu của PV Thanh Niên cho thấy ít trường thực hiện công khai kết quả SGK của trường mình để xã hội giám sát và nhất là phụ huynh học sinh có con sắp vào lớp 1 trong năm học tới được biết. Bộ có ý kiến gì về việc này?
Văn bản của Bộ GD-ĐT gửi sở GD-ĐT các địa phương đã nêu rất rõ điều này. Trước đó, thông tư hướng dẫn lựa chọn SGK trong cơ sở giáo dục phổ thông quy định các cơ sở giáo dục phổ thông công bố công khai danh mục SGK được lựa chọn trước khi bắt đầu năm học mới ít nhất là 4 tháng. Do vậy, không có lý do gì các cơ sở giáo dục lại trì hoãn việc này. Bộ sẽ tiếp tục yêu cầu các sở GD-ĐT chỉ đạo các nhà trường sớm thực hiện đúng quy định.
