Sai phạm trong đấu giá
Thanh tra Bộ Tư pháp vừa có Kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật đối với Công ty Nam Sài Gòn và Văn phòng Công chứng Mỹ Phước (tỉnh Bình Dương) liên quan đến việc tổ chức bán đấu giá tài sản tại các dự án Khu dân cư Mỹ Phước 4 và Cầu Đò.
Kết luận Thanh tra nêu rõ, trong quá trình đấu giá dự án Khu dân cư Mỹ Phước 4 và Khu dân cư Cầu Đò, Công ty cổ phần Đấu giá Nam Sài Gòn TPHCM (Công ty Nam Sài Gòn) đã không niêm yết thông báo đấu giá; chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trong việc thực hiện hợp đồng đấu giá; nhận thức chưa đúng về tài sản đấu giá dẫn đến việc thông báo bán đấu giá tài sản không được chuyển nhượng.
Cụ thể, diện tích quyền sử dụng đất giữa chứng thư thẩm định giá và kết quả bán đấu giá không thống nhất. Theo chứng thư thẩm định của Công ty cổ phần Thẩm định giá và Tư vấn Quốc tế, tổng diện tích quyền sử dụng đất thuộc dự án Khu dân cư Mỹ Phước 4 là 358.740m2. Tuy nhiên, theo hợp đồng đấu giá diện tích chỉ có 355.918m2 (chênh lệch 2.821m2).
Khi Công ty Nam Sài Gòn điều chỉnh lại diện tích phù hợp với chứng thư thẩm định giá nhưng Công ty Nam Sài Gòn và Agribank Chợ Lớn không thực hiện điều chỉnh lại hợp đồng dịch vụ đấu giá.
Quá trình điều chỉnh lại các tài sản bán đấu giá (bán riêng khu B1, B2 và bán gộp khu A dự án Mỹ Phước 4 với dự án Cầu Đò) thì diện tích khu B1 và B2 dự án Mỹ Phước 4 lại không thống nhất. Theo chứng thư, khu B có diện tích 221.351 m2, trong đó khu B1 có diện tích 45.854,4 m2; khu B2 có diện tích 175.496,9 m2. Tuy nhiên, hợp đồng đấu giá giữa Công ty Nam Sài Gòn và Agribank Chợ Lớn khu B1 chỉ còn 45.351,4 m2 (chênh lệch 501 m2).
Theo thông báo đấu giá thì tổng diện tích đất dự án (khu B Mỹ Phước 4) được đấu diện tích là 221.351,3 m2, giá khởi điểm là 77 tỷ đồng, tuy nhiên, hợp đồng mua bán tài sản thì diện tích chỉ còn 218.529,5 m2 (chênh lệch 2.821,8 m2).
Giải trình của Công ty Nam Sài Gòn cho rằng, sự chênh lệch diện tích trên là do Văn phòng công chứng Mỹ Phước và Agribank Chợ Lớn yêu cầu ghi đúng với diện tích trong các hợp đồng thế chấp và 51 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, hồ sơ đấu giá không có tài liệu nào chứng minh, giải thích cho sự chênh lệch diện tích làm căn cứ xác định giá khởi điểm với kết quả bán đấu giá thực tế được ghi nhận tại biên bản đấu giá.
Đối với Văn phòng công chứng Mỹ Phước, quá trình thực hiện công chứng các hợp đồng mua bán tài sản văn phòng công chứng này có nhiều thiếu sót, vi phạm trong việc đấu giá tài sản, công chứng hợp đồng mua bán tài sản. Việc Công ty Nam Sài Gòn tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng đất Nhà nước giao đất không thu tiền là trái với quy định nhưng công chứng viên không phát hiện ra mà vẫn tiến hành công chứng. Công chứng viên đã thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra dự thảo hợp đồng, vi phạm Khoản 6 Điều 40 Luật Công chứng năm 2015.
Đối với Agribank Chợ Lớn có phần trách nhiện chưa xác định đúng về tài sản đấu giá khi ký hợp đồng dịch vụ đấu giá với Công ty Đấu giá Nam Sài Gòn cũng như đảm bảo các cơ sở pháp lý vững chắc trong quá trình xử lý tài sản thế chấp để thu hồi nợ đối với các quyền sử dụng đất mà Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.
Chưa quyết liệt trong việc đôn đốc Công ty Đấu giá Nam Sài Gòn yêu cầu người mua trúng đấu giá thực hiện thanh toán tiền mua trúng đấu giá theo quy định của hợp đồng mua bán tài sản và thoả thuận các bên. Chi phí đấu giá không thống nhất, có dấu hiệu nâng khống chi phí.
Xử lý nghiêm sai phạm
Từ những sai phạm trên, Thanh tra Bộ Tư pháp kiến nghị cơ quan thanh tra, giám sát Ngân hàng Nhà nước tăng cường thanh tra đối với các chi nhánh của Ngân hàng Agribank trong việc xử lý, thu hồi nợ, tránh khiếu nại tố cáo phát sinh có liên quan đến công tác đấu giá tài sản đảm bảo của ngân hàng. Kiểm điểm trách nhiệm đối với Văn phòng công chứng Mỹ Phước để đảm bảo việc công chứng được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật.
Kiểm điểm trách nhiệm cá nhân Ngân hàng Agirbank Chợ Lớn để xảy ra tồn tại, thiếu sót như đã nêu trong kết luận thanh tra. Kiểm tra và có hình thức xử lý phù hợp (nếu có vi phạm) theo quy định pháp luật và quy định của Ngân hàng Agribank đối với ông Nguyễn Việt Hưng (Trưởng phòng pháp chế, Phó trưởng phòng Hành chính nhân sự Agribank Chợ Lớn, vừa là cổ đông sáng lập Công ty Đấu giá Nam Sài Gòn với tỷ lệ cổ phần 76%).
Công ty Đấu giá Nam Sài Gòn tổ chức rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót mà kết luận thanh tra đã nêu trong việc tổ chức bán đấu giá. Báo cáo kết quả thực hiện về Thanh tra Bộ Tư pháp trước ngày 8/5/2020.
Trước đó, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thiên Phú (Công ty Thiên Phú) thế chấp cho Agribank Chợ Lớn dự án khu dân cư Mỹ Phước 4 diện tích 176.045m2 và 287.260m2 đất dự án khu dân cư Cầu Đò (thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương). Ngoài ra, Công ty Thiên Phú còn thế chấp 243.912m2 đất dự án khu dân cư Hoà Lân (TP.Thuận An, tỉnh Bình Dương) để đảm bảo cho một khoản vay. Tuy nhiên, Công ty Thiên Phú không có khả năng trả nợ nên dự án bị phát mãi, bán đấu giá. Sau đó, cả hai dự án này đều được Công ty Thuận trúng đấu giá.
