Nhiều năm gần đây, cảng cá Xuân Hội (huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) bị bồi lắng nghiêm trọng, tàu thuyền của ngư dân ra vào cảng phải phụ thuộc vào thủy triều. Nhiều tàu cá phải thuê thuyền nhỏ tăng bo hải sản vào bờ và đưa đá lạnh, xăng, dầu ra… khiến chi phí đội lên gấp nhiều lần. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến ngư dân “chây ỳ” việc đóng nộp phí dịch vụ cảng cá.
Xem Video: Hà Nội: Hàng trăm tàu thuyền mắc cạn trên sông Hồng
Tàu thuyền giảm, hậu cần đìu hiu
Có mặt tại cảng cá Xuân Hội vào sáng sớm, thời điểm này, nước thủy triều bắt đầu rút xuống. Khi thủy triều chạm đáy, những ụ cát sẽ nhô lên hẳn khỏi mặt nước, toàn bộ tàu thuyền đang cập cảng đều phơi mình trên cát. Phía dưới, các ngư dân đang tranh thủ nước thủy triều xuống để vệ sinh tàu thuyền.
Ông Nguyễn Lưu Truyền (50 tuổi, ở xã Xuân Hội), chủ con tàu công suất 600CV cho biết: “Luồng lạch tại cầu cảng Xuân Hội bị bồi lấp từ nhiều năm nay, tàu thuyền ra vào rất khó khăn, nhất là những tàu lớn. Mỗi lần ra vào cảng, tôi phải chờ thủy triều lên. Do không thể chủ động việc ra vào cảng nên tôi thường đưa hàng hóa sang cảng cá tại tỉnh Nghệ An tiêu thụ, vì nếu chờ lâu quá, chất lượng thủy hải sản sẽ giảm, khó bán”.
Theo phản ánh của ngư dân, cảng cá Xuân Hội bị bồi lấp từ nhiều năm nay. Tàu thuyền muốn ra vào cảng phải nắm bắt được chu kỳ lên xuống của thủy triều. Sau mỗi chuyến đi biển, gặp lúc thủy triều xuống, ngư dân phải thuê thuyền nhỏ tăng bo khoảng 200 – 300m để đưa hải sản vào bờ. Việc này không chỉ tốn thời gian, giảm chất lượng hải sản mà chi phí còn đội lên gấp đôi. Ngoài ra, ngư dân phải nắm bắt được luồng lạch tại cảng để tránh các doi cát. Nhiều trường hợp tàu thuyền khi ra vào cảng này bị mắc cạn, hư hỏng máy, chân vịt, thậm chí bị chìm. Mỗi lần gặp nạn, ngư dân phải tốn hàng chục triệu đồng để sửa chữa tàu thuyền.
Thiếu tá Hà Quang Sáng, nhân viên Trạm Kiểm soát Biên phòng Cửa Hội, Đồn Biên phòng Lạch Kèn, BĐBP Hà Tĩnh cho biết: “Ngoài nguyên nhân do ngư trường thì tình trạng bồi lắng ngày càng nặng khiến lượng tàu thuyền ra vào cảng liên tục giảm trong những năm gần đây. Nhiều chủ tàu đưa phương tiện sang cập cảng tại tỉnh Nghệ An để tiêu thụ hải sản, rồi về cảng này neo đậu, vì chờ thủy triều lên có khi mất nửa ngày, còn thuê thuyền nhỏ tăng bo thì chi phí đội lên rất nhiều. Không có hàng hóa tiêu thụ, dịch vụ hậu cần tại cảng cũng không thể phát triển được”.
Khó thu phí dịch vụ cảng
Theo Quyết định 16/2017/QĐ-UBND ngày 21-4-2017 của UBND tỉnh Hà Tĩnh quy định giá dịch vụ sử dụng cảng cá được đầu tư bằng nguồn vốn Nhà nước, mức phí dịch vụ cho một lần cập cảng (không quá 48 giờ) đối với tàu thuyền đánh cá là từ 8.000 đến 80.000 đồng, tùy theo công suất của tàu. Đối với tàu vận tải cập cảng là từ 15.000 đến 130.000 đồng/lần (tùy theo tải trọng).
Hiện nay, cảng cá Xuân Hội có hơn 60 tàu đang hoạt động và neo đậu, trong đó có 20 tàu lớn và hơn 40 tàu nhỏ. Theo số liệu thống kê của Ban quản lý cảng cá, tính đến ngày 20-5-2020, tại cảng cá Xuân Hội có khoảng 27 tàu thuyền của 13 chủ tàu “chây ỳ” việc đóng phí với tổng số tiền lên đến hơn 235 triệu đồng, trong đó, chủ tàu nợ ít nhất khoảng 3 triệu đồng, nhiều nhất khoảng 30 triệu đồng.
Theo ông Đinh Sỹ Long, Cảng trưởng cảng cá Xuân Hội thì một trong những nguyên nhân khiến ngư dân “chây ỳ” việc nộp phí dịch vụ cảng là do tình trạng bồi lắng ngày càng nghiêm trọng. “Các chủ tàu đã đăng ký nộp giá dịch vụ sử dụng cảng cá theo năm kể từ ngày 1-6-2017, mỗi năm nộp 2 đợt vào thời gian đầu tháng của mỗi đợt. Tuy nhiên, 3 năm nay, số tiền thu được chỉ “nhỏ giọt”. Mỗi lần đến thu, họ đều trả lời là chưa có, số tiền nợ ngày càng tăng lên. Họ cho rằng, cảng cá hoạt động không hiệu quả, hoạt động cập cảng và neo đậu tàu thuyền của ngư dân gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, việc thu phí này là thực hiện theo quyết định của tỉnh. Hiện nay, chúng tôi đã làm báo cáo xin ý kiến cấp trên xử lý số nợ này” – Ông Long nói.
Nói về việc chậm nộp phí, ông Lê Văn Nhâm, chủ 2 tàu có công suất 320CV cho rằng, cảng cá bị bồi lắng trong thời gian dài khiến tàu thuyền ra vào rất khó khăn. “Chúng tôi không phản đối việc Ban quản lý cảng thu phí dịch vụ, nhưng đồng tiền bỏ ra phải xứng đáng. Lâu nay, cảng cá hoạt động không hiệu quả, mỗi lần ra vào phải chờ nước thủy triều lên, rất bất tiện. Muốn đưa hải sản vào bờ, chúng tôi phải thuê thuyền nhỏ tăng bo từ bên ngoài vào, rồi đưa đá lạnh, xăng, dầu ra, thậm chí phải quay thuyền sang tỉnh khác để tiêu thụ hải sản. Những khoản chi phí này, nếu cảng hoạt động hiệu quả thì chúng tôi không phải bỏ ra” – Ông Nhâm chia sẻ.
Được biết, cảng cá Xuân Hội được xây dựng từ năm 2010, chính thức đưa vào sử dụng từ năm 2014 với tổng vốn đầu tư hơn 110 tỷ đồng. Khu vực cầu cảng có 5 nhịp tàu lên xuống với chiều dài 127m. Sau 6 năm đưa vào hoạt động, cảng cá chưa được tiến hành nạo vét luồng lạch lần nào. Hiện chỉ có duy nhất 1 nhịp ở phía Tây là tàu có thể neo đậu được dưới nước. Những nhịp còn lại bị cát biển bồi lấp nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến việc neo đậu tàu thuyền của ngư dân.
